Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

цыба́ты, -ая, -ае.

1. Высокі, хударлявы.

Ц. хлопец.

2. Пра тонкія і доўгія ногі.

Дзяцюк заскакаў на сваіх цыбатых нагах.

|| наз. цыба́тасць, -і, ж.

цы́бік, -а, мн. -і, -аў, м. (гіст.).

Скрынка з чаем вагой да двух пудоў.

Чай у цыбіках.

цыбу́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Полы трубкападобны стрыжань курыльнай люлькі.

2. Сцябло.

Кукурузныя цыбукі.

3. Вінаградны чаранок, які выкарыстоўваецца для пасадкі (спец.).

цыбулепадо́бны, -ая, -ае.

Па форме і выглядзе падобны на цыбулю.

|| наз. цыбулепадо́бнасць, -і, ж.

цыбу́ліна, -ы, мн. -ы, -лін, ж.

1. Патоўшчаная частка (звычайна падземная) сцябла некаторых раслін.

Ц. цюльпана.

2. Галоўка цыбулі.

Пакрышыць цыбуліну ў суп.

3. Расшыраная частка некаторых органаў, частка арганізма.

Ц. воласа.

|| памянш.-ласк. цыбу́лінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

цыбу́льны, -ая, -ае.

1. гл. цыбуля.

2. Які па смаку, паху нагадвае цыбулю.

Цыбульная прыправа.

цыбу́ля, -і, ж.

1. Агароднінная расліна сямейства лілейных з цыбулінай у падземнай частцы і трубчастымі лістамі зверху.

Пасадзіць цыбулю.

2. зб. Ядомыя трубчастыя лісты або падземныя галоўкі гэтай расліны.

Зялёная ц.

Рэпчатая ц.

3. Назва некаторых травяністых цыбульных раслін сямейства лілейных.

Ц. мядзведжая.

|| памянш.-ласк. цыбу́лька, -і, ДМ -льцы, ж.

|| прым. цыбу́льны, -ая, -ае.

Сямейства цыбульных (наз.).

цыбу́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).

Сцябло, звычайна полае і пругкае.

Цыбуры сланечніку.

цывілізава́ны, -ая, -ае.

Які з’яўляецца носьбітам цывілізацыі (у 2 знач.).

|| наз. цывілізава́насць, -і, ж.

цывілізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

Далучыць (далучаць) да цывілізацыі (у 2 знач.).

|| звар. цывілізава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся.