Verbum

свая́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Той, хто знаходзіцца ў сваяцтве з кім-н.

С. па маме.

Далёкі с.

|| ж. свая́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

сваяўство́, -а́, н. (разм.).

1. Адносіны паміж людзьмі, якія маюць агульных продкаў, а таксама паміж сваякамі тых, хто пажаніўся.

Быць у сваяўстве з кім-н. С. зрабілася відам роднасці, сваяцтва.

2. перан. Падабенства, блізкасць па змесце, прыкметах, уласцівасцях.

Першыя вершы былі ў непасрэдным сваяўстве з Багдановічам.

свая́цкі, -ая, -ае.

1. Заснаваны на сваяцтве, які мае адносіны да сваяцтва.

Сваяцкія адносіны.

2. Блізкі па агульнасці паходжання.

3. Уласцівы сваякам, блізкім людзям; сардэчны, цёплы.

С. прыём гасцей.

|| наз. свая́цкасць, -і, ж.

свая́цтва, -а, н.

1. Сувязь паміж людзьмі, заснаваная на паходжанні ад агульнага продка, а таксама на шлюбных сямейных адносінах.

Дальняе с.

С. па бацькавай лініі.

2. зб. Родныя, сваякі; радня.

На вяселле з’ехалася ўсё с.

3. перан. Падабенства, блізкасць па змесце, уласцівасцях, прыкметах.

С. з традыцыямі беларускіх класікаў.

свая́чка гл. сваяк.

свой, свайго́, м.; свая́, сваёй, ж.; сваё, свайго́, н.; мн. свае́, сваі́х.

1. займ. прынал. Які належыць сабе, мае адносіны да сябе, з’яўляецца асабістым набыткам.

Пабудаваць сваё жыллё.

Любіць сваю вёску.

Наведаць сваіх землякоў.

Выказаць свае адносіны да падзей.

Жыць са сваіх грошай.

Свая хатка — родная матка (прыказка).

2. Уласцівы толькі дадзенай асобе або прадмету; своеасаблівы.

У гэтай прапанове ёсць свае перавагі.

3. Уласцівы чаму-н., прызначаны менавіта для дадзенай акалічнасці, прадмета.

На ўсё свая пара.

На ўсё ёсць свае законы.

4. Родны або які знаходзіцца ў сваяцкіх, блізкіх ці сяброўскіх адносінах.

С. калі не дасць, то і не абгаворыць (прыказка). С. таварыш.

Пайсці да сваіх (наз.).

5. у знач. наз. сваё, свайго́, н. Тое, што належыць, уласціва каму-, чаму-н. (пра думку, справу, права, прывычкі і пад.).

Дамагчыся свайго.

Ён сваё дакажа (даб’ецца таго, да чаго імкнецца).

◊

Называць рэчы сваімі імёнамі — гаварыць адкрыта, не хаваючы праўды.

Не адступаць ад свайго — даказваць правату.

Не пры сваім розуме — пра псіхічна ненармальнага чалавека.

У свой час — своечасова.