Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

абагача́льнік, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

1. Рэчыва, састаў, якія паляпшаюць якасць глебы, руды і пад.

Абагачальнікі глебы.

2. Спецыяліст па абагачэнні выкапняў.

абагача́льны, -ая, -ае.

Які служыць для абагачэння выкапняў.

А. завод.

абагна́ць, абганю́, абго́ніш, абго́ніць; абгані́; абагна́ны; зак.

1. каго-што. Апярэдзіць у руху, бегу.

А. калону машын.

2. каго-што. Вырасці большым, вышэйшым за каго-, што-н.

А. старэйшага брата.

А. аднакласнікаў.

3. перан., каго-што. Дасягнуць большых поспехаў у параўнанні з кім-, чым-н.

А. таварышаў па ведах.

4. што. Акучыць.

А. бульбу.

|| незак. абганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. абго́н, -у, м. (да 1 і 4 знач.).

|| прым. абго́нны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.) і абганя́льны, -ая, -ае (да 4 знач.).

Абгонны манеўр.

Абганяльны плуг.

абагну́ць, -гну́, -гне́ш, -гне́; -гнём, -гняце́, -гну́ць; -гні́; -гну́ты; зак.

1. каго-што. Абысці, аб’ехаць кругом; пайсці, паехаць у абход чаго-н.

А. лес.

2. што. Згінаючы што-н., абкруціць вакол чаго-н.

А. бочку абручом.

|| незак. агіба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е, абгіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і агіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

абаграва́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Прылада для абагравання.

Электрычны а.

абаграва́льны, -ая, -ае.

Які служыць для абагравання.

Абагравальная сістэма.

абагрэ́цца, -рэ́юся, -рэ́ешся, -рэ́ецца; зак.

Сагрэцца, зрабіцца цёплым.

А. каля печы.

Пакой абагрэўся.

|| незак. абаграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. абагрэ́ў, -рэ́ву, м. (спец.) і абаграва́нне, -я, н.

абагрэ́ць, -рэ́ю, -рэ́еш, -рэ́е; -рэ́ты; зак., каго-што.

1. Сагрэць, зрабіць цёплым.

А. рукі.

А. кватэру.

2. перан. Ахінуць ласкай, клопатам.

А. сірату.

|| незак. абаграва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абагрэ́ў, -рэ́ву, м. (спец.) і абаграва́нне, -я, н.

абагу́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., каго-што.

Зрабіць асабістае, уласнае калектыўным, грамадскім, агульным (сродкі вытворчасці, гаспадарчыя аб’екты, жывёлу і пад.).

А. маёмасць.

А. зямлю.

А. жывёлу.

|| незак. абагу́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абагу́льванне, -я, н. і абагу́ленне, -я, н.

абагульне́нне, -я, н.

1. гл. абагульніць.

2. Агульны вывад.

Шырокае а. вопыту наватараў.