Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

астыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. астыць.

2. Тое, што і стыць, стынуць (у 1 знач.).

астыгматы́зм, -у, м. (спец.).

Анамалія праламляльнага асяроддзя вока, якая прыводзіць да расплывістасці адлюстравання.

|| прым. астыгматы́чны, -ая, -ае.

асты́лы, -ая, -ае.

1. Які астыў, стаў халодным.

Астылая печ.

2. перан. Які стаў спакайнейшым, страціў жвавасць, стаў абыякавым да чаго-н.

асты́ць і асты́нуць, -ну, -неш, -не; асты́ў, асты́ла; асты́нь; зак.

1. гл. стыць.

2. перан. Стаць спакайнейшым, абыякавым да каго-, чаго-н.

А. да хакея.

|| незак. астыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

астэні́я, -і, ж. (спец.).

Стан агульнай слабасці арганізма; бяссілле.

|| прым. астэні́чны, -ая, -ае.

астэро́ід, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Малая планета, якая абарачаецца вакол Сонца, галоўным чынам паміж арбітамі Марса і Юпітэра.

|| прым. астэро́ідны, -ая, -ае.

асуджа́льны, -ая, -ае.

Які асуджае.

А. позірк.

асуджэ́нне, -я, н.

1. гл. асудзіць.

2. Неадабральнае меркаванне, ганьбаванне, вымова.

У яго голасе чулася а.

асудзі́ць, асуджу́, асу́дзіш, асу́дзіць; асу́джаны; зак., каго-што.

1. Пакараць, вынесці абвінаваўчы прыгавор.

А. злачынцаў.

2. Выказаць неадабрэнне, прызнаць заганным, ганебным.

Усе асудзілі яго ўчынак.

3. перан., на што. Аддаць, пакінуць на волю лёсу (высок.).

А. на голад.

|| незак. асуджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і асу́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. асуджэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

асу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апаўзці, асесці.

Грунт асунуўся.

2. Паволі апусціцца, зваліцца.

Чалавек асунуўся на зямлю ад слабасці.

3. перан. Схуднець, змарнець.

Ён з выгляду пастарэў, асунуўся.

|| незак. асо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.