Verbum

асе́лішча, -а, н. мн. -ы, -аў.

1. Месца, занятае будынкамі, садам, агародам; сядзіба.

Ранейшае а.

2. Прытулак; месца жыхарства.

Не мець сталага а.

асе́лы, -ая, -ае.

1. Які зляжаўся, асеў, ушчыльніўся.

А. снег.

А. грунт.

2. Які апусціўся, асеў, апаў.

А. пыл.

Аселая муць.

3. Які жыве пастаянна на адным месцы; проціл. вандроўны.

Аселае насельніцтва.

|| наз. асе́ласць, -і, ж.

асемяні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, -меніце́, -мяна́ць; -мянёны; зак., каго-што (спец.).

Штучна апладніць.

|| незак. асемяня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. асемяне́нне, -я, н.

асеніза́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Работнік па асенізацыі.

асеніза́цыя, -і, ж.

Сістэма санітарных мерапрыемстваў і прыстасаванняў для выдалення і абясшкоджвання вадкіх нечыстот.

|| прым. асенізацы́йны, -ая, -ае.

асе́нні гл. восень.

асе́птыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).

Засцярога ад заражэння пры аперацыях, пры лячэнні ран.

|| прым. асепты́чны, -ая, -ае.

асе́сці, асяду́, ася́дзеш, ася́дзе; ася́дзь; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апусціцца, паглыбіцца ў зямлю, ушчыльніўшыся, зляжаўшыся.

Сцены дома аселі.

Снег за ноч асеў.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апускаючыся, сесці на дно, прыстаць да чаго-н. слоем.

Муць асела на дно.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Перастаць лётаць, сесці на што-н. (пра пчол, птушак і пад.).

Рой пчол асеў.

4. Пасяліцца на пастаяннае жыхарства.

Сям’я асела ў вёсцы.

5. перан. Затрымацца, замацавацца.

Радкі верша аселі ў памяці.

6. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Страціць сілу, паслабець.

Голас неяк асеў, прагучаў ціха.

7. перан. Пасля ўзбуджэння аціхнуць, спыніць актыўную дзейнасць.

Чалавек змоўк, неяк асеў.

|| незак. асяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. асяда́нне, -я, н.

асе́тр, асятра́, мн. асятры́, -о́ў, м.

Буйная прамысловая рыба, каштоўная сваім мясам і ікрой.

|| прым. асятро́вы, -ая, -ае.

Сямейства асятровых (наз.). Асятровая ікра.

асеці́ны, -ці́н, адз. -ці́н, -а, м.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Рэспублікі Паўночная Асеція — Аланія (у складзе Расійскай Федэрацыі) і Рэспублікі Паўднёвая Асеція.

|| ж. асеці́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. асеці́нскі, -ая, -ае.