Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

асвятлі́ць, -вятлю́, -ве́тліш, -ве́тліць; -ве́тлены; зак.

1. каго-што. Зрабіць светлым; накіраваць святло на каго-, што-н.; напоўніць святлом.

А. памяшканне.

Усмешка асвятліла твар хлопчыка (перан.).

2. перан., што. Растлумачыць, падрабязна расказаць пра што-н.

А. падзеі дня.

А. пытанне.

|| незак. асвятля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. асвятле́нне, -я, н.

асвятля́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Асоба, абавязкам якой з’яўляецца асвятленне сцэны, стварэнне светлавых эфектаў і пад.

асвятля́льны, -ая, -ае.

Які служыць, прызначаны для штучнага асвятлення.

А. прыбор.

асвяці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., асве́ціцца; зак.

1. Стаць светлым, напоўніцца святлом.

Хата ярка асвяцілася.

2. Ажывіцца, прасвятлець пад уплывам якога-н. пачуцця, думкі і пад.

Твар чалавека асвяціўся шчаслівай усмешкай (перан.).

|| незак. асве́чвацца, -аецца.

асвяці́ць¹, асвячу́, асве́ціш, асве́ціць; асве́чаны; зак., каго-што.

Зрабіць светлым, напоўніць святлом.

Фары асвяцілі дарогу.

|| незак. асве́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.) і асвятля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. асвятле́нне, -я, н.

асвяці́ць², асвячу́, асвя́ціш, асвя́ціць; асвя́цім, асвя́ціце, асвя́цяць; асвячо́ны; зак., што.

1. гл. свяціць².

2. перан. Зрабіць свяшчэнным, ушанаваць (высок.).

|| незак. асвяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. асвячэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).

асе́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак. (разм.).

Надоўга застацца на адным месцы, прывыкнуць да яго.

|| незак. асе́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

асе́кчы гл. асячы.

асе́кчыся гл. асячыся.

асе́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.

Наваколле паселішча.