Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шэ́ры, -ая, -ае.

1. Колер, які атрымаўся ад змяшэння чорнага і белага, колер попелу.

Ш. матэрыял.

Шэрыя вочы.

Шэрае неба.

Ш. кот.

Ш. твар (бледны, з зямлістым адценнем).

2. перан. Пасрэдны, знешне і ўнутрана не цікавы.

Шэрае існаванне.

Ш. раман.

3. перан. Малакультурны, неадукаваны (разм.).

Ш. чалавек.

4. перан. Пра надвор’е: хмурны.

Шэрае надвор’е.

Шэрая раніца.

|| памянш. шэ́ранькі, -ая, -ае.

|| наз. шэ́расць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

шэры́ф¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

У Вялікабрытаніі, Ірландыі і ЗША: службовая асоба, якая мае адміністрацыйныя, паліцэйскія і некаторыя судовыя паўнамоцтвы.

шэры́ф², -а, мн. -ы, -аў, м.

У мусульман: ганаровае званне асобы, якая нібыта вядзе сваё паходжанне ад Магамета.

шэ́сце, -я, н.

Урачыстае праходжанне, працэсія.

Першамайскае ш.

шэсць, шасці́, шасцю́, ліч. кольк.

Лік, лічба і колькасць 6.

|| парадк. шо́сты, -ая, -ае.

Шостае пачуццё (інтуітыўнае адчуванне).

шэсцьдзяся́т, шасцідзесяці́, шасцюдзесяццю́, ліч. кольк.

Лік і колькасць 60.

Пад ш. каму-н. (хутка будзе шэсцьдзясят гадоў). За ш. каму-н. (больш чым шэсцьдзясят гадоў).

|| парадк. шасцідзяся́ты, -ая, -ае.

шэсцьсо́т, шасцісо́т, шасцюста́мі, ліч. кольк.

Лік і колькасць 600.

|| парадк. шасцісо́ты, -ая, -ае.

шэф, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Кіраўнік, начальнік.

Ш. паліцыі.

2. Пра начальніка ў адносінах да падначаленых (разм.).

3. Арганізацыя, якая ўзяла шэфства над кім-, чым-н.

Завод — ш. школы.

|| прым. шэ́фскі, -ая, -ае (да 3 знач.).

шэ́фства, -а, н.

Грамадская дзейнасць па аказанні культурнай, вытворчай і іншай дапамогі.

Браць ш. над кім-н.

|| прым. шэ́фскі, -ая, -ае.

шэ́фстваваць, -твую, -твуеш, -твуе; -твуй; незак.

Быць шэфам (у 3 знач.).

Ш. над школай-інтэрнатам.