Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

штурхе́ль (разм.).

1. -хяля́, мн. -хялі́, -хялёў, м. Тое, што і штуршок (у 1 знач.).

Даць ш. у грудзі.

2. у знач. вык. Тое, што і штурхнуў.

Ш. у бок нагой.

штуршо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

1. Кароткі, рэзкі дотык або ўдар ад сябе.

Ш. у бок.

2. Рэзкае хістанне ў выніку ўдару, рыўка і пад.

Ледзь не ўпаў з лаўкі ад рэзкага штуршка цягніка.

Падземныя штуршкі.

3. У спорце: рух, якім штурхаюць што-н. (напр. ядро, штангу і пад.).

Ш. левай рукой.

4. перан. Тое, што выклікае што-н. або пабуджае да чаго-н. (разм.).

Ш. да вывучэння замежнай мовы.

|| прым. штуршко́вы, -ая, -ае (да 1—3 знач.; спец.).

шту́чны¹, -ая, -ае.

1. Ненатуральны, зроблены накшталт сапраўднага.

Штучнае валакно.

Ш. адбор.

Штучнае дыханне (сістэма прыёмаў, якія аднаўляюць дыханне хворага, пацярпелага).

2. Роблены, прытворны, няшчыры.

Штучная ветлівасць.

|| наз. шту́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

шту́чны², -ая, -ае.

1. Які ўяўляе сабой асобную рэч, які нельга ўзважыць або адмераць.

Ш. тавар.

Ш. аддзел магазіна (для гандлю таварамі паштучна).

2. Які праводзіцца, робіцца здзельна, за кожную штуку.

Штучная аплата.