Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

магнеты́зм, -у, м.

Сукупнасць з’яў, звязаных з дзеяннем магніта.

Зямны м.

|| прым. магнеты́чны, -ая, -ае.

ма́гній, -ю, м.

Хімічны элемент, мяккі лёгкі серабрыста-белы метал, які гарыць яркім белым полымем.

|| прым. ма́гніевы, -ая, -ае.

магні́т, -а і -у, Мі́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Кавалак жалезнай руды або сталі, які мае ўласцівасць прыцягваць да сябе жалезныя або стальныя прадметы.

2. -у, перан. Тое, што прыцягвае, вабіць да сябе.

|| прым. магні́тны, -ая, -ае.

магнітафо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Апарат для запісу і ўзнаўлення гукаў электрамагнітным шляхам.

|| прым. магнітафо́нны, -ая, -ае.

магніто́ла, -ы, мн. -ы, -то́л, ж.

Апарат, які сумяшчае ў сабе радыёпрыёмнік і магнітафон.

магно́лія, -і, мн. -і, -лій, ж.

Вечназялёнае паўднёвае дрэва або куст сямейства магноліевых з вялікімі пахучымі кветкамі.

|| прым. магно́ліевы, -ая, -ае.

Сямейства магноліевых (наз.).

магу́тнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. гл. магутны.

2. Фізічная велічыня, якая паказвае адносіны работы да часу, на працягу якога яна выконваецца.

М. электрастанцыі.

3. мн. Вытворчыя аб’екты (электрастанцыі, заводы, машыны).

Новыя энергетычныя магутнасці.

магу́тны, -ая, -ае.

1. Вельмі вялікі, значны (па сіле, велічыні).

М. ўдар.

М. ўраган.

2. Які мае вялікую магутнасць (у 2 знач.).

М. рухавік.

3. Тоўсты, масіўны (пласт, слой).

М. пласт гліны.

4. 3 вялікімі вытворчымі і матэрыяльнымі магчымасцямі.

Магутная краіна.

|| наз. магу́тнасць, -і, ж.

магчы́, магу́, мо́жаш, мо́жа; мог, магла́, -ло́; незак., з інф.

1. Быць у стане, мець магчымасць (рабіць што-н.).

М. працаваць.

2. Мець права, абавязак.

Не можам атэставаць.

3. Абазначае верагоднасць, магчымасць якога-н. дзеяння.

Можа паказацца.

Не магчы (не ўмець) звязаць двух слоў (разм., неадабр.) — пра няўменне прыгожа, звязна гаварыць, выказваць свае думкі.

Не можа быць! — вокліч, які выказвае недавер, сумненне, здзіўленне і пад.

Не можа быць (і) гаворкі — нельга нават і гаварыць аб выкананні, здзяйсненні чаго-н.

|| зак. змагчы́, змагу́, змо́жаш, змо́жа; змог, змагла́, -ло́; змажы́.

магчы́ма.

1. прысл. да магчымы (у 2 знач.).

2. пабочн. сл. Можа быць, можа.

Я, м., успомню.

3. безас., у знач. вык. Не выключана магчымасць.

Пытанне гэта м. разгледзець неадкладна.