Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

семіна́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

Назва некаторых спецыяльных сярэдніх навучальных устаноў.

Настаўніцкая с. (для падрыхтоўкі настаўнікаў; уст.). Духоўная с. (для падрыхтоўкі святароў).

|| прым. семіна́рскі, -ая, -ае.

семітало́гія, -і, ж.

Агульная назва навук, якія вывучаюць семіцкія мовы і культуры.

|| прым. семіталагі́чны, -ая, -ае.

семіто́лаг, -а, мн. -і, -аў, м.

Спецыяліст па семіталогіі.

семі́ты, -аў, адз. семі́т, -а, Мі́це, м.

Група блізкіх па мовах народаў, былых або цяперашніх насельнікаў паўднёва-заходняй Азіі і паўночнай Афрыкі, да якіх адносяцца старажытныя вавіланяне, асірыйцы, фінікійцы і іншыя, а таксама сучасныя народы: арабы, яўрэі, сірыйцы, эфіопы.

|| ж. семі́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. семі́цкі, -ая, -ае і семіты́чны, -ая, -ае.

семсо́т, сямісо́т, Т сямюста́мі, ліч. кольк. Лік і колькасць 700.

|| парадк. сямісо́ты, -ая, -ае.

се́мя, се́мя і се́мені, Д се́мю і се́мені, В се́мя, Т се́мем і се́менем, М (аб) се́мі і се́мені, н.

1. Зачатак расліны, які складаецца з зародка і абалонкі, зерне.

Льняное с.

2. перан. Зародак, крыніца чаго-н.

С. навукі засявай!

3. Тое, што і сперма.

|| памянш. се́мечка, -а, мн. -і, -чак, н. (да 1 знач.).

|| прым. се́мявы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Семявыя залозы.

семя...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да семя (у 1 і 3 знач.), напр.: семявывяржэнне, семядольны, семязавязь, семязліццё, семяправод, семяўваход, семяўтварэнне.

семядо́ля, -і, мн. -і, -ль, ж. (спец.).

Зародак лісця ў семені.

|| прым. семядо́льны, -ая, -ае.

семяза́вязь, -і, ж. (спец.).

Зародак семені.

сем’яні́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сямейны чалавек.

2. Той, хто мае неабходныя для сямейнага жыцця якасці.

Бачу, што ты будзеш добрым сем’янінам.

|| ж. сем’яні́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.