Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

педыя́тр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Урач, спецыяліст па педыятрыі.

педыятры́я, -і, ж.

Раздзел медыцыны, які вывучае анатомію і фізіялогію дзіцячага арганізма, дзіцячыя хваробы, іх лячэнне і прафілактыку.

|| прым. педыятры́чны, -ая, -ае.

педэра́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які займаецца педэрастыяй.

педэра́стыя, -і, ж. (спец.).

Палавая ненармальнасць: палавыя адносіны мужчыны з мужчынам.

|| прым. педэрасты́чны, -ая, -ае.

пейза́ж, -у і -а, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. Агульны выгляд якой-н. мясцовасці, краявід.

Беларускія пейзажы.

Нарачанскі п.

2. -а. Малюнак краявіду, а таксама апісанне прыроды ў мастацкім творы.

Выстаўка пейзажаў вядомага мастака.

Палескія пейзажы ў творах Якуба Коласа.

|| прым. пейза́жны, -ая, -ае.

П. жывапіс.

пейзажы́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Мастак, які малюе пейзажы.

|| ж. пейзажы́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

пе́кар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Спецыяліст, які займаецца выпечкай хлеба.

|| прым. пяка́рскі, -ая, -ае.

пе́карыха, -і, ДМ -рысе, мн. -і, -рых, ж.

Жонка пекара.

пе́кла, -а, н.

1. Паводле рэлігійна-містычных уяўленняў — месца, дзе церпяць вечныя пакуты душы памерлых грэшнікаў.

У чорта ў пекле.

Лезці раней за бацьку ў пекла (прымаўка: паспешліва і недарэчна ўмешвацца ў чые-н. справы, апярэджваючы каго-, што-н.; разм., іран.)

2. Моцная гарачыня, спёка (разм.).

Не сядзі на самым пекле.

Трапіць у самае п. (перан.: у гарачае месца бою, у разгар злосных спрэчак і пад.).

3. перан. Пра нясцерпныя ўмовы жыцця, іншыя ўмовы, стан.

П. вайны.

Душэўнае п.

|| прым. пяке́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

пе́ленг, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

Вугал паміж стрэлкай компаса і напрамкам, па якім відаць дадзены прадмет або чуваць дадзены гук.