Verbum

аб..., прыстаўка (гл. а...¹).

Ужыв. замест «А...¹»:

а) перад галоснымі: абысці, абыграць, абумовіць, абярнуцца;

б) у некаторых выпадках перад зычнымі: абдумаць, абмяняць, абжаць;

2) нароўні з прыстаўкай «А...¹» перад зычнай: абгарадзіць, абкарыць, абкантаваць (агарадзіць, акарыць, акантаваць);

3) для ўтварэння дзеяслова са знач. прычыніць страту каму-н.: абважыць, абмераць, абхітрыць;

4) для ўтварэння дзеяслова са знач. не ўлічыць, абысці каго-, што-н. пры размеркаванні чаго-н.: абдзяліць, абмінуць.

аб’... (гл. а...¹), прыстаўка.

Ужыв. перад галоснымі літарамі «е», «ё», «і», «я»: аб’есці, аб’ём, аб’інець, аб’яднаць.

аба, прыназ. з М.

Ужыв. ў спалучэннях «аба мне» і (радзей) «аба ўсім (усёй, усіх)»: аба мне нічога не гаварылі, аба ўсім пытацца.

аба... (гл. а...¹), прыстаўка.

Ужыв.:

1) перад словам, якое пачынаецца збегам зычных: абабраць, абагнаць, абазначыць;

2) перад зычнымі «б», «п» з наступным апострафам (’), а ў некаторых выпадках і без яго: абаб’ю, абап’ю, абабіць, абаперціся.

аба́бак, -бка, мн. -бкі, -бкаў, м.

Ядомы грыб з буравата-шэрай губчастай шапкай; падбярозавік, бабка.

А. рос пад бярозай.

абабе́гаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

Тое, што і абабегчы (у 3 знач.).

А. знаёмых.

А. увесь горад.

|| незак. абабяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

абабе́гчы, абабягу́, абабяжы́ш, абабяжы́ць; абабяжы́м, абабежыце́, абабягу́ць; абабе́г, -гла; абабяжы́; абабе́ганы; зак., каго-што.

1. без дап. Бягом зрабіць круг вакол каго-, чаго-н.

А. гумно.

А. вакол дома.

2. Бегучы, абмінуць каго-, што-н.

Абабег нас толькі адзін спартсмен.

3. Паспешліва, бегаючы, пабываць у многіх, у розных месцах.

А. ўсіх суседзяў.

4. перан. Хутка распаўсюдзіцца, стаць вядомым.

Навіна абабегла ўсю вёску.

|| незак. абабяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

аба́біцца, -блюся, -бішся, -біцца; зак. (разм.).

1. Пра мужчыну: пераняць некаторыя жаночыя рысы характару, стаць дробязным.

2. Пра жанчыну: стаць неахайнай, перастаць сачыць за сабой.

абабі́цца, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіцца, адбіцца, адпасці (пра рэчы, тынк і пад.).

2. перан. Звыкнуцца з чым-н., перастаць заўважаць дрэннае.

За столькі год абабіліся, дык і зараз церпім.

|| незак. абабіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

абабі́ць, -б’ю́, -б’е́ш, -б’е́, -б’ём, -б’яце́, -б’ю́ць; -бі́ты; зак., што.

1. Удараючы, прымусіць адпасці што-н., ачысціць ад чаго-н., атрэсці (разм.).

А. яблыню.

2. Пашкодзіць паверхню чаго-н.

А. палец.

А. тынк.

3. Прыбіць, пакрыўшы, абцягнуўшы чым-н.

А. дзверы дэрмацінам.

4. Зрабіць прыгодным для язды.

А. дарогу.

◊

Абабіць капейку (разм.) — зарабіць грошай.

|| незак. абабіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і абіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.).

|| наз. абабіва́нне, -я, н. і абі́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 3 знач.).