Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

перагуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; зак.

1. Прагуляць звыш меры, больш, чым патрэбна.

2. што. Згуляць паўторна.

П. партыю ў шахматы.

|| незак. перагу́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перагу́льванне, -я, н. (да 2 знач.).

пе́рад¹, -у, М -дзе, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Пярэдняя частка чаго-н.

П. сукенкі.

2. Тое, што і перадок (у 1 знач.).

3. звычайна мн. Частка абутку, што ахоплівае верх ступні.

пе́рад², прыназ. з Т.

1. На невялікай адлегласці ад пярэдняга боку чаго-н., насупраць каго-, чаго-н.

П. хатай.

2. За некаторы час да чаго-н.

П. захадам сонца.

3. Служыць для ўказання асобы, з’явы, у адносінах да якіх робіцца што-н.

Не адступаць п. цяжкасцямі.

4. У параўнанні з кім-, чым-н.

Чаго варты гэты конь п. тым ламавіком.

перад..., прыстаўка.

1. Ужыв. пры ўтварэнні назоўнікаў і азначае: спераду чаго-н., напр.: перадгор’е, перадсэрдзе, перадгісторыя, перадумова.

2. Ужыв. пры ўтварэнні прыметнікаў і азначае: раней (у часе або прасторы) чаго-н., напр.: пераднавальнічны, перадпасяўны, перадынфарктны, пераднаціскны.

пе́рада, прыназ. з Т.

Тое, што і перад²; ужыв. ў спалучэнні «перада мной (мною)».

Ён чаргу займаў перада мной.

перадава́цца гл. перадацца.

перадава́ць гл. перадаць.

перадава́я, -о́й, мн. -ы́я, -ы́х, ж.

1. Перадавы артыкул у газеце, перадавіца.

2. Участак баёў, перадавая пазіцыя.

Знаходзіцца на перадавой.

перадаве́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., каму, каго-што і з інф.

Даверыць іншаму тое, што даверана самому.

|| незак. перадавяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

перадаві́к, -а́, мн. -і, -о́ў, м.

Той, хто дасягнуў найлепшых вынікаў у рабоце, паказвае ўзоры свядомых, добрасумленных адносін да працы.

П. вытворчасці.