Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дыспазі́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

План размяшчэння войск, караблёў і пад.

|| прым. дыспазіцы́йны, -ая, -ае.

дыспансе́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Спецыяльная медыцынская ўстанова, якая займаецца лячэннем пэўнага кантынгенту хворых, сістэматычна наглядае за іх здароўем.

Супрацьтуберкулёзны д.

|| прым. дыспансе́рны, -ая, -ае.

дыспансерыза́цыя, -і, ж.

Сістэма медыцынскіх мерапрыемстваў, якія ажыццяўляюцца дыспансерамі з мэтай прафілактыкі і своечасовага лячэння захворванняў.

Д. насельніцтва.

дыспе́рсія, -і, ж. (спец.).

Раскладанне, раздзяленне, рассейванне.

|| прым. дыспе́рсны, -ая, -ае.

Дысперсная сістэма — рэчыва ў выглядзе дробных часцінак разам з тым асяроддзем, у якім яно рассеяна.

дыспе́тчар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Работнік, які рэгулюе рух транспарту, ход работы прадпрыемства і пад. з аднаго цэнтральнага пункта.

Д. аўтамабільнай базы.

|| прым. дыспе́тчарскі, -ая, -ае.

Д. пункт.

Цэнтральная дыспетчарская (наз.).

дыспетчарыза́цыя, -і, ж.

Цэнтралізацыя аператыўнага кантролю і кіравання вытворчымі і іншымі працэсамі пры дапамозе тэхнічных сродкаў сувязі, сігналізацыі, тэлемеханікі і аўтаматыкі.

дысплэ́й, -я, мн. -і, -яў, м. (спец.).

Прыстасаванне візуальнага адлюстравання інфармацыі, атрыманай ад ЭВМ.

|| прым. дысплэ́йны, -ая, -ае.

дыспрапо́рцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

Неадпаведнасць паміж часткамі цэлага, адсутнасць прапорцыі.

Д. ў тэмпах развіцця розных галін народнай гаспадаркі.

|| прым. дыспрапарцыяна́льны, -ая, -ае.

ды́спут, -у, М -пуце, мн. -ы, -аў, м.

Публічныя спрэчкі на навуковую або важную грамадскую тэму.

Літаратурны д.

дыспутава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.

Весці дыспут, удзельнічаць у дыспуце; спрачацца.