Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

адлаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак.

1. Злавіць, вылавіць нейкую частку каго‑н. У 1939 годзе адлавілі каля фермы двух, а ў 1940 годзе шэсць лісянят. В. Вольскі.

2. Скончыць лавіць, перастаць займацца лоўляй каго‑н.

адлажы́ць, ‑лажу, ‑ложыш, ‑ложыць; зак., што.

Тое, што і адкласці (у 1 знач.).

адлакірава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адлакіраваць.

адлакірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Пакрыць лакам; зрабіць лакіроўку чаго‑н.

адлама́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адламаць.

адлама́цца, ‑ломіцца; зак.

Зламаўшысят аддзяліцца, адпасці. Ад сасны адламалася вялікая галіна. Шамякін.

адлама́ць, ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; зак., што і чаго.

Зламаўшы, аддзяліць частку ад цэлага. Васіль нахіліўся.. і адламаў галінку з вясёлымі кучаравымі коцікамі. Шамякін. // Аддзяліць без нажа кавалак чаго‑н. [Алесь] адламаў хлеба, узяў гурок і са смакам закусіў. Чарнышэвіч. // Адбіць, адкрышыць. Адламаць кавалак пароды.

адле́га, ‑і, ДМ ‑лезе; Р мн. ‑лег; ж.

Абл. Адліга. І зімы ў хлюпаце адлег Каля жалезнай пройдуць брамы. Хадыка.

адле́гласць, ‑і, ж.

1. Прамежак паміж двума прадметамі. За дзедам на некаторай адлегласці пайшлі і яго сыны. Колас. // Адрэзак шляху пэўнай велічыні, працягласці. За мінуту штучны спадарожнік праходзіць велізарную адлегласць. □ Дзімін, відаць, хваляваўся, бо рукі ў яго былі закладзены за спіну і мераў ён адлегласць — крокаў дзесяць туды, крокаў дзесяць назад — таропка, нецярпліва. Карпаў. // Прамежак у часе. Адлегласць доўгую да перамогі Гадамі давялося вымяраць. Аўрамчык.

2. Больш-менш аддаленае месца; далечыня. Перадача электрычнай энергіі на далёкія адлегласці.

•••

Трымаць на адлегласці гл. трымаць.

адле́глы, ‑ая, ‑ае.

Аддалены (у прасторы, часе, паводле ступені развіцця).