Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

абцугі́, ‑оў; адз. няма.

Металічны інструмент, які выкарыстоўваецца ў кавальскай справе для захоплівання і заціскання жалеза. Юнак выхапіў абцугамі цяжкі кавалак распаленага жалеза, кінуў яго на кавадла. Гамолка. // перан. Тое, што скоўвае, заціскае развіццё чаго‑н. Горад паказан у абцугах крызісу, у пакутах беспрацоўя і ў барацьбе за дыктатуру працы. У. Калеснік. // перан. Акружэнне, ахоп праціўніка з двух бакоў.

•••

Трапіць у абцугі гл. трапіць.

Узяць у абцугі гл. узяць.

[Польск. obcęgi з ням. Zange.]

абця́гванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. абцягваць — абцягнуць.

абця́гвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да абцягнуцца.

2. Зал. да абцягваць.

абця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да абцягнуць.

абця́гнены, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і абцягнуты.

абця́гнуты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абцягнуць.

абцягну́цца, ‑цягнецца; зак.

1. Апусціцца, абвіснуць пад цяжарам чаго‑н. Вяроўка абцягнулася.

2. Паправіць на сабе адзенне. Шэмет моўчкі ўстаў, абцягнуўся, абтрапаўся і зрабіў крок наперад. Лобан.

абцягну́ць, ‑цягну, ‑цягнеш, ‑цягне; зак., што.

1. Паправіць, прывесці ў парадак адзенне і пад., пацягнуўшы ўніз. [Жэнька] глянула з замілаваннем на сваю ляльку Ганульку, якая спала побач з ёю, абцягнула на ёй сукенку. Крапіва.

2. Туга нацягнуўшы, абшыць, абабіць што‑н. тканінай і пад. Абцягнуць скурай крэсла.

3. Апусціць, адцягнуць. Бялізна абцягнула вяроўку.

4. Абвесці што‑н. чым‑н.; абгарадзіць. Абцягнуць агарод дротам.

абцяжа́ранасць, ‑і, ж.

Стан абцяжаранага.

абцяжа́раны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абцяжарыць.