Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

абы-чы́й, абы-чыйго, займ. няпэўны.

Чый‑н., чый папала.

абы-што́, абы-чаго.

1. займ. няпэўны. Што‑н., што папала.

2. у знач. наз. Разм. неадабр. Непатрэбшчына, абсурд, глупства. — Пакінь гаварыць абы-што! — Пятро заўсёды быў спакойны і разважлівы. Новікаў. [Антон:] — Можа я пагаварыў табе абы-чаго? Ермаловіч.

абы-я́к, прысл.

Як папала, неахайна; нядбала. Калі дадаць да гэтага хату, абы-як складзеную з камення.., без даху, — дык гэта і будзе ўся гаспадарка Асана. Маўр.

абы-які́, ‑ая, ‑ое, займ. няпэўны.

1. Які-небудзь, які-папала. Абы-якая замінка ці маленькая няўпраўка,.. [Уладзімір Аляксеевіч] ужо там [на полі]. Пальчэўскі.

2. Разм. Звычайны, усякі. [Тамаш:] — Раней, дык я мог і ў абы-якіх ботах зімаваць. Чорны.

абэ́лтух, ‑а, м.

Абл. лаянк. Неразумны, някемлівы чалавек. [Кандрат:] — А як гэта можна, каб такое дзіцё ішло на вайну?.. Вось яно па віне такіх абэлтухаў, як я, суткі пратырчала на дзераве. Кулакоўскі. [Мартыневіч:] — А па мне дык задавіўся б ён [Халуста] са сваёй малатарняй... [Лявон:] — Бо ты дурны абэлтух! Чарнышэвіч.

абэ́рак, ‑рка, м.

Польскі народны танец, які выконваецца ў хуткім тэмпе. У польцы і абэрку.. [Ян Янавіч] таптаўся адзін, як вучоны мядзведзь. Брыль.

[Польск. oberek.]

абюракра́ціцца, ‑крачуся, ‑крацішся, ‑краціцца; зак.

Стаць бюракратам, бюракратычным.

абюракра́ціць, ‑крачу, ‑краціш, ‑краціць; зак., што.

Зрабіць бюракратычным. Абюракраціць справу. Абюракраціць работу канцылярыі.

абюракра́чаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абюракраціць.

абюракра́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да абюракраціцца.

2. Зал. да абюракрачваць.