Verbum

анлайнавы слоўнік

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прадмова ∙ Скарачэнні ∙ Кніга ў PDF/DjVu

а б в г д е ё ж з і й к л м н о п р с т у ў ф х ц ч ш э ю я -.

а б в г д е ж з й к л м н о п р с т у ў ф х ц ч ш э я .

а б в г д е ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч ш ы э ю я .’

аб’е́зны, ‑ая, ‑ае.

Такі, па якім аб’язджаюць; кружны. Доўгі шнур падвод на момант затрымаўся, пасля пярэдняя завярнула на аб’езную сценку. Гартны.

аб’е́кт, ‑а, М ‑кце, м.

1. Матэрыяльная рэчаіснасць, навакольны свет, які існуе па-за намі і незалежна ад нашай свядомасці. Аб’ект пазнання.

2. З’ява, прадмет, асоба, якія падпадаюць пад уздзеянне каго‑, чаго‑н. Аб’ект назірання, навуковага даследавання. □ Жыццё народу ва ўсёй яго паўнаце і шматграннасці, праца і побыт народных мас — усё гэта прызначана быць аб’ектам творчасці паэта. Івашын.

3. Прадпрыемства, будоўля, асобны ўчастак чаго‑н. як адзінка гаспадарчага або абароннага значэння. Рабочых перавялі на другія аб’екты — каго на будаўніцтва рабочага пасёлка, каго — на падсобныя памяшканні. Няхай. Мірнае насельніцтва выходзіла на будаўніцтва абаронных аб’ектаў. Краўчанка.

4. Тое, што і дапаўненне (у 3 знач.).

[Ад лац. objectum — прадмет.]

аб’е́ктавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да аб’екта (у 3 знач.).

аб’е́ктны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да аб’екта (у 1, 4 знач.).

аб’ектывава́нне, ‑я, н.

Тое, што і аб’ектывацыя.

аб’ектывава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад аб’ектываваць.

аб’ектывава́цца, ‑тывуецца; незак.

Зал. да аб’ектываваць.

аб’ектывава́ць, ‑тывую, ‑тывуеш, ‑тывуе; зак. і незак., каго-што.

Увасобіць (увасабляць) што‑н. у чым‑н. аб’ектыўным, рэчыўным, даступным для ўспрыняцця. Магчыма, паэту трэба было аб’ектываваць у самастойным чалавечым вобразе носьбіта той выкрывальнай грамадска-рэалістычнай лініі, якая на працягу ўсёй паэмы змагаецца з няспелымі дробнабуржуазнымі ілюзіямі Перагуда. Бярозкін.

аб’ектыва́цыя, ‑і, ж.

1. У ідэалістычнай філасофіі — ператварэнне суб’ектыўных вобразаў свядомасці ў самастойныя сутнасці, якія існуюць незалежна ад свядомасці.

2. Увасабленне, выражэнне чаго‑н. у матэрыяльных формах, вобразах, даступных успрыманню. Аб’ектывацыя творчай задумы.

аб’ектывізава́насць, ‑і, ж.

Стан, уласцівасць аб’ектывізаванага. Песенна-інтанацыйны, працяжна-напеўны склад радка, здаецца, найбольш і стварае ў вершы ўражанне яго эпічнай аб’ектывізаванасці. Лойка.