Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

абканто́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Тое, што і акантоўка.

абка́паны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абка́паць.

абкапа́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абкапа́ць.

абка́пацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Абка́паць сябе чым‑н.

абкапа́цца, а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; зак.

1. Абкружыць сябе землянымі збудаваннямі.

2. Абгарнуцца чым‑н., закопваючыся. Паравік стаіць цішком.. Абкапаўся ён імхом І залез у верас. Свірка.

абка́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Абліць каплямі якой‑н. вадкасці; зака́паць. Абкапаць стол чарнілам. □ Кроў з пальца запэцкала ўсю далонь і здорава-такі абкапала яго [Стафанковічаву] вопратку. Чорны.

абкапа́ць, а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; зак., што.

Ускапаць зямлю вакол чаго‑н.; капаючы, абгарнуць, абкідаць што‑н. чым‑н. Абкапаць яблыню. Абкапаць палатку канаўкай.

абка́пвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да абкапваць.

абка́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да абка́паць.

абкармі́ць, ‑кармлю, ‑корміш, ‑корміць; зак., каго.

Накарміць звыш меры; пашкодзіць здароўю, даўшы з’есці лішняе. Абкарміць дзіця малаком.

абкарна́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абкарнаць.

абкарна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Падрэзаць, абстрыгчы вельмі коратка, няроўна. Абкарнаць валасы. // Няўмела скараціць які‑н. тэкст, зрабіць непажаданыя купюры. Абкарнаць кнігу. // перан. Пазбавіць якое‑н. вучэнне, тэорыю чаго‑н. істотнага; сказіць. Не баючыся памыліцца, можна сказаць, што з гэтага, надзвычай багатага думкамі, разважання Энгельса сапраўдным здабыткам сацыялістычнай думкі ў сучасных сацыялістычных партыях стала толькі тое, што дзяржава «адмірае», па Марксу, у адрозненне ад анархічнага вучэння аб «адмене» дзяржавы. Так абкарнаць марксізм значыць звесці яго да апартунізму, бо пры такім «тлумачэнні» застаецца толькі смутнае ўяўленне аб павольным, роўным, паступовым змяненні, аб адсутнасці скачкоў і бур, аб адсутнасць рэвалюцыі. Ленін.

абкары́ць, ‑кару, ‑корыш, ‑корыць; зак.

Тое, што і акарыць.