Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

назіраць, ; незак.

  1. каго-што, за кім-чым, са злуч. уступальны. «што» або «як». Уважліва сачыць вачыма за кім-, чым-н., не спускаць з вачэй.

    • Н. зацьменне сонца.
    • Н. за палётам птушкі.
    • Н., што робяць (як гуляюць) дзеці.
  2. Вывучаць, даследаваць.

    • Н. развіццё клетак расліны.
  3. Ажыццяўляць нагляд за кім-, чым-н.

    • Н. за парадкам.

назіркам, прысл.

Не спускаючы з вачэй (ісці, бегчы следам за кім-, чым-н.).

  • За незнаёмым н. краўся хлопчык.

назло, прысл.

Наперакор, з намерам раззлаваць.

  • Рабіць н.

назначыць, ; зак.

  1. Прызначыць на якую-н. пасаду, працу.

    • Н. загадчыка кафедры.
  2. Намеціць, вызначыць тэрмін.

    • Н. сустрэчу на вечар.
  3. Устанавіць (зарплату, пенсію і пад.).

    • Н. пенсію.
  4. Прысудзіць (у якой-н. гульні).

    • Н. штрафны ўдар.
  5. Паставіць знак, пазначыць меткай.

    • Н. дрэвы на высечку.

|| незак. назначаць, .

|| наз. назначэнне, .

назначэнне, , н.

  1. гл. назначыць.

  2. Асноўная функцыя, роля каго-, чаго-н.

    • Атрад асобага назначэння.
  3. Мэта, прызначэнне каго-, чаго-н.

    • Ганаровае н. пісьменніка.

назойлівы, .

Такі, які назаляе, дакучае.

  • Назойлівыя мухі.
  • Н. дождж (перан.).

|| наз. назойлівасць, .

назола, , м.; , ж., (разм.).

  1. Дакука, назалянне.

  2. Той (тая), хто дакучае.

    • Не чалавек, а н.

назоўнік, , м.

  1. У граматыцы: часціна мовы, якая абазначае прадмет або апрадмечанае паняцце, мае катэгорыю роду і змяняецца па склонах і ліках.

  2. У матэматыцы: лік у простых дробах, які паказвае, на колькі частак падзелена адзінка.

|| прым. назоўнікавы, .

назоўны:

  • назоўны склон — склон, які адказвае на пытанні: хто-што?

назубіць, ; зак. (спец.).

Навастрыць, наразаючы або насякаючы зубцы.

  • Н. серп.

|| незак. назубліваць, .

|| наз. назубліванне, .