Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

накаціць, ; зак.

  1. чаго. Прыкаціць нейкую колькасць чаго-н.

    • Н. бярвення.
  2. Ускаціць што-н. на якую-н. паверхню.

    • Н. бочкі на платформу.

|| незак. накочваць, .

накачаць, ; зак.

  1. чаго. Качаючы, зрабіць, прыгатаваць нейкую колькасць.

    • Н. галушак.
  2. чаго. Выгладзіць пры дапамозе качалак у нейкай колькасці (пра бялізну і інш.).

  3. перан., каго. Занадта напаіць каго-н. (разм.).

    • Н. суседа.

|| незак. накачваць, .

|| наз. накачванне, .

наквасіць, ; зак.

Заквасіць пэўную колькасць чаго-н.

  • Н. бочку капусты.

|| незак. наквашваць, .

накдаўн, , м.

Стан баксёра ў час бою, калі ён, будучы збітым з ног, можа на працягу 10 секунд падняцца і працягваць бой.

накід, , м.

  1. гл. накідаць.

  2. Першапачатковы план чаго-н.

    • Гэта толькі н. рамана.
  3. Папярэдні малюнак алоўкам, вугалём і пад.

    • Н. партрэта.

накідаць, ; зак.

  1. Кідаючы, ў адно месца, назбіраць нейкую колькасць чаго-н.

    • Н. кучу камення.
  2. Кідаючы, скласці ў якой-н. колькасці.

    • Н. пяць стагоў сена.
  3. Скласці ў агульных рысах; хутка намеціць, напісаць, намаляваць што-н.

    • Н. план выступлення.

|| незак. накідаць, і накідваць, .

|| наз. накід, .

накідка, , ж.

  1. Верхняе адзенне без рукавоў.

    • Плашч-н.
  2. Пакрывала на падушкі.

    • Вышываныя накідкі.

накінуцца, ; зак.

  1. Накінуўшыся, напасці на каго-н.

    • Ваўкі накінуліся на авечак.
  2. Пачаць раптам папракаць, лаяць каго-н.

    • Н. на чалавека з лаянкай.
  3. Пачаць з азартам, прагнасцю што-н. рабіць.

    • Н. на ежу.

|| незак. накідацца, і накідвацца, .

накінуць, ; зак.

  1. Кінуўшы наверх, прыкрыць, накрыць каго-, што-н.

    • Н. на плечы хустку.
  2. Тое, што і набавіць (разм.).

    • Н. рубель.

|| незак. накідаць, і накідваць, .

|| прым. накідны, .

накіп, , м.

  1. Пена, якая ўтвараецца на паверхні вадкасці пры кіпенні, а таксама цвёрды асадак на сценках пасуды, у якой што-н. кіпяцяць.

    • Н. на супе.
    • Н. у чайніку.
  2. перан. Тое, што накіпела ў сэрцы, на душы; цяжкае пачуццё ад чаго-н. непрыемнага.

    • Змыць з душы н.