Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ку́ча, -ы, мн. -ы, куч, ж.

1. Вялікая колькасць чаго-н. сыпкага або якіх-н. прадметаў, у беспарадку наваленых адзін на другі.

К. пяску.

К. камення.

2. Скапленне людзей, жывёл.

К. народу.

Авечкі збіліся ў кучу.

3. Мноства, вялікая колькасць (разм.).

К. кніг.

К. непрыемнасцей.

К. грошай.

К. дзяцей.

|| памянш. ку́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 2 знач.).

кучавы́, -а́я, -о́е.

У выразе: кучавыя воблакі — воблакі ў выглядзе густых белых клубоў.

кучара́вісты, -ая, -ае.

Які кучаравіцца, выглядае кучаравым.

К. чуб.

|| наз. кучара́вістасць, -і, ж.

кучара́віцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -віцца; незак.

Пра валасы: віцца, закручвацца ў кучары.

Валасы на скронях кучаравяцца.

кучара́вы, -ая, -ае.

1. Які завіваецца, мае завіткі.

Кучаравыя валасы.

Кучаравая дзяўчынка.

2. перан. Пра дрэвы: з густой пышнай кронай, з дробным лісцем.

Кучаравыя ліпы.

|| наз. кучара́васць, -і, ж.

ку́чары, -аў (разм.).

Кучаравыя або завітыя валасы.

|| памянш. кучара́вінкі, -нак, адз. -нка, -і, ДМ -нцы, ж.

ку́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. гл. куча.

2. Невялікая група людзей, аб’яднаных агульнымі інтарэсамі.

К. сяброў трымалася асобна.

ку́чма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Тое, што і кучомка.

кучма́, -ы́, мн. ку́чмы, -аў, ж.

1. Пра пышныя, густыя валасы.

На галаве к. густых чорных валасоў.

2. перан. Пра густую зелень.

Кроплі расы на кучмах хвоек.

ку́чны, -ая, -ае.

Які харакгарызуецца густым размяшчэннем на невялікай тэрыторыі.

Кучныя ўсходы морквы.

К. палёт шроту.

|| наз. ку́чнасць, -і, ж.