Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дуж.

У выразе: як дуж — вельмі хутка, колькі ёсць сілы, колькі змогі стае (бегчы, кідацца, уцякаць і пад.).

Нясецца як дуж.

ду́жа, прысл.

Надта, вельмі, надзвычай.

Д. шкада хлопца.

Ён быў д. здзіўлены.

ду́жацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак., з кім (разм.).

Схапіўшыся, старацца асіліць праціўніка; мерацца сілай.

Хлопцы пачынаюць д.

|| наз. ду́жанне, -я, н.

ду́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. гл. дуга.

2. Ручка або якая-н. іншая частка прадмета ў форме невялікай дугі.

Д. замка.

3. Па́рны знак прыпынку або матэматычны знак у выглядзе вертыкальнай рысы (прамой, закругленай, фігурнай).

Круглыя дужкі.

Квадратныя дужкі.

Фігурныя дужкі.

Узяць у дужкі.

Вынесці за дужкі.

Раскрыць дужкі.

|| прым. ду́жачны, -ая, -ае.

ду́жы, -ая, -ае; дуж.

Які валодае вялікай фізічнай сілай.

Узяўся за гуж, не кажы, што не дуж (прыказка).

|| наз. ду́жасць, -і, ж.

Прыродная д.

дужэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак. (разм.).

Станавіцца дужэйшым, набірацца сіл.

Хлопчык рос і дужэў.