Verbum

упярэ́мешку, прысл. (разм.).

Тое, што і уперамешку.

упяцёх, прысл.

У колькасці пяці чалавек (толькі пра мужчын ці толькі пра жанчын).

Пайшлі касіць у.

упя́цца, упну́ся, упне́шся, упне́цца; упнёмся, упняце́ся, упну́цца; упя́ўся, упя́лася; упні́ся; зак.

1. чым у што. Уперціся ў што-н. для апоры, адштурхоўвання, супраціўлення або моцна ўчапіцца за што-н.

У. ў дзверы і не пускаць каго-н. У. рукамі ў баранку аўтамашыны.

2. Напружыць свае сілы, напяцца.

Конь упяўся і крануў воз з месца.

3. перан. Уперціся, не захацець згадзіцца з чым-н. (разм.).

Упяўся і не пусціў мяне ў паездку.

|| незак. упіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

упяцяро́х, прысл.

Колькасцю ў пяць асоб (рознага полу) або істот (ніякага роду).

упячы́, упяку́, упячэ́ш, упячэ́; упячо́м, упечаце́, упяку́ць; упёк, упякла́, -ло́; упячы́; упе́чаны; зак.

1. што. Спячы, добра прапячы.

У. хлеб.

2. каго (што). Адправіць куды-н. супраць волі; зняволіць (разм.).

У. ў глуш.

У. ў турму.

3. каго. Папракнуць, з’едліва сказаць што-н. каму-н. (разм.).

У. каго-н. на сходзе.

4. што. Марна патраціць (разм.).

Упяклі столькі грошай.

|| незак. упяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

упячы́ся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ячэ́цца, -яку́цца; упёкся, упякла́ся, -ло́ся; зак.

Спячыся да поўнай гатоўнасці.

Хлеб добра ўпёкся.

|| незак. упяка́цца, -а́ецца.

ура́, выкл.

Баявы вокліч войск пры атацы, а таксама вокліч, які выражае захапленне, адабрэнне.

◊

На ўра —

1) рашучай атакай ці ў рашучую атаку з крыкамі «ўра»;

2) з энтузіязмам, горача (разм.).

Прапанова прайшла на ўра;

3) не падрыхтаваўшыся, з надзеяй на выпадковы поспех (разм.).

Дзейнічаць на ўра.

урабі́цца, ураблю́ся, уро́бішся, уро́біцца; зак., у што і без дап. (разм.).

Вымазацца, упэцкацца ў што-н.

Дзе ты гэтак урабіўся?

|| незак. уро́блівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

урабі́ць, ураблю́, уро́біш, уро́біць; уро́блены; зак. (разм.).

1. што. Падрыхтаваць (зямлю) для пасеву; абрабіць.

У. агарод.

2. каго-што ў што. Вымазаць, упэцкаць.

У. рукі ў гразь.

3. што ў што. Уставіць унутр, замацаваўшы.

У. замок у дзверы.

4. што ў што. Уплесці вязаннем.

У. пяту ў панчоху.

|| незак. урабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 знач.) і уро́бліваць, -аю, -аеш, -ае (да 3 і 4 знач.).

|| наз. урабля́нне, -я, н. (да 1 знач.) і уро́бліванне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).

урага́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

Вецер разбуральнай сілы.

Па Палессе прайшоў у.

У. вайны (перан.). Пранесціся ўраганам (перан.: імкліва).

|| прым. урага́нны, -ая, -ае.

Вецер ураганнай сілы.

У. абстрэл (бесперапынны, моцны на працягу значнага часу).