Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

праспява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. гл. спяваць.

2. што і без дап. Правесці які-н. час, займаючыся спяваннем.

Праспяваў увесь вечар.

прастава́ты, -ая, -ае (разм.).

1. Прастадушны, няхітры.

Выгляд п.

2. Не вельмі разумны, недалёкі.

П. хлопец.

|| наз. прастава́тасць, -і, ж.

прастагна́ць, -агну́, -о́гнеш, -о́гне; -агні; зак.

1. Абазвацца стогнам.

Хворы голасна прастагнаў.

2. што і без дап. Сказаць са стогнам.

Піць! — прастагнаў ранены.

3. Правесці які-н. час стогнучы.

Хворы ўвесь вечар прастагнаў.

прастаду́шны, -ая, -ае.

Няхітры і добры, наіўна-даверлівы.

П. чалавек.

Прастадушна (прысл.) усміхнуцца.

|| наз. прастаду́шнасць, -і, ж.

праста́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).

Тое, што і прасцяк.

|| памянш. прастачо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

|| ж. праста́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

прастаква́ша, -ы, ж.

Густое кіслае малако.

|| прым. прастаква́шны, -ая, -ае.

прастамо́ўе, -я, н.

Словы і граматычныя формы, уласцівыя вуснай народнай мове, якія выкарыстоўваюцца ў літаратурнай мове як стылістычны сродак для надання мове грубаватага зніжанага адцення.

|| прым. прастамо́ўны, -ая, -ае.

прастарне́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.

Станавіцца больш прасторным.

|| зак. папрастарне́ць, -е́е.

У хаце цяпер папрастарнела (безас.).

прастата́ гл. просты.

прастая́ць, -таю́, -таіш, -таіць; -таім, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак.

1. Правесці або прабыць які-н. час стоячы (гл. стаяць у 1, 2, 4, 6, 8—10 знач.).

2. Прабыць у бяздзейнасці, у прастоі.

Цягнік прастаяў на раз’ездзе гадзіну.

3. Праіснаваць, не разбураючыся.

Гэты дом прастаіць яшчэ доўга.

|| незак. прасто́йваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).