Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны і про́баваць, -бую, -буеш, -буе; -буй; -баваны; незак.

1. каго-што. Правяраць стан або якасць.

П. свае сілы.

2. што. Есці для пробы, на смак чаго-н.

П. страву.

3. з інф. Рабіць спробу чаго-н.

П. пісаць вершы.

|| зак. папрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны і папро́баваць, -бую, -буеш, -буе; -буй; -баваны.

прасві́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак і про́свіра, -ы, мн. про́свіры, -вір, ж.

Маленькая круглая прэсная булачка белага колеру, якая выкарыстоўваецца ў некаторых абрадах праваслаўнага набажэнства.

|| памянш. про́свірка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| прым. прасві́рны, -ая, -ае і про́свірны, -ая, -ае.

прата... (гл. прота...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «прота...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напр.: пратапоп, прататып.

про́ба, -ы, ж.

1. Выпрабаванне, праверка.

П. механізма.

П. галасоў.

П. агнём.

2. Частка матэрыялу, ежы, узятая для праверкі, вызначэння якасці.

Узяць на пробу.

|| прым. про́бны, -ая, -ае.

про́ба², -ы, мн. -ы, проб, ж.

Колькасць частак высакароднага металу, якая змяшчаецца ў пэўнай колькасці вагавых долей сплаву, а таксама кляймо на вырабах з высакароднага металу, якое абазначае гэту колькасць.

Золата нізкай пробы.

|| прым. про́бны, -ая, -ае (спец.).

Пробнае золата (з кляймом пробы).

про́баваць гл. прабаваць.

про́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.

1. Электрычны засцерагальнік.

Пробкі перагарэлі.

2. перан. Вялікая колькасць каго-, чаго-н., якая перашкаджае нармальнаму руху (разм.).

П. на чыгуначным пераездзе.

про́бліск, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Бляск або святло, якое раптоўна паявілася дзе-н.

Пробліскі маланкі.

2. перан., чаго. Слабае праяўленне чаго-н.

П. надзеі.

П. свядомасці.

про́бны¹, -ая, -ае.

1. Узяты на пробу¹, прызначаны для ўзяцця пробы¹.

Пробныя духі.

П. камень (перан.: пра ўчынак, выпадак, па якім робяць вывад аб трываласці, каштоўнасці, сіле чаго-н.). П. шар (перан., уст.: пра дзеянне, пры дапамозе якога імкнуцца высветліць што-н.).

2. Які робіцца для выпрабавання, праверкі.

П. рэйс.

про́бны² гл. проба².