Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пранумарава́ць гл. нумараваць.

пра́нцы, -аў (разм.).

Тое, што і сіфіліс.

праны́ра, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ы, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -ны́р (разм.).

Пранырлівы чалавек.

праны́рлівы, -ая, -ае (разм.).

Здольны ўсюды пранікаць, дзякуючы спрыту, хітрасці.

|| наз. праны́рлівасць, -і, ж.

праню́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што і пра каго-што (разм., неадабр.).

Тое, што і разведаць (у 1 знач.).

Пранюхаў, дзе можна пажывіцца.

|| незак. праню́хваць, -аю, -аеш, -ае.

праня́цца, прайму́ся, про́ймешся, про́ймецца; праня́ўся, -няла́ся, -ло́ся; прайміся; зак.

1. (1 і² ас. не ўжыв.). Стаць насычаным чым-н.

Сцены праняліся вільгаццю.

2. Глыбока пранікнуцца якім-н. пачуццём.

П. павагай да старэйшых.

|| незак. прайма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

праня́ць, прайму́, про́ймеш, про́йме; праня́ў, -няла́, -ло́; праймі; праня́ты; зак.

1.(1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Прабраць, пранікнуць усярэдзіну.

Сырасць праняла мяне наскрозь.

Праняў холад.

2. перан., каго. Моцна падзейнічаць на каго-н.

Нічым яго не проймеш.

Гэта гора праняло ўсіх да слёз.

3. безас., каго. Пранесці (пра панос; разм.).

|| незак. прайма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прапаве́даваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; незак.

1. Гаварыць пропаведзь (уст.).

2. перан., што. Распаўсюджваць якое-н. вучэнне, погляды, думкі і пад. (кніжн.).

П. новыя ідэі.

прапаве́днік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто гаворыць пропаведзі.

2. перан., чаго. Распаўсюджвальнік якога-н. вучэння, поглядаў, ідэй і пад. (кніжн.).

|| ж. прапаве́дніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. прапаве́дніцкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. тон.

прапага́нда, -ы, ДМ -дзе, ж.

Распаўсюджванне ў масах і растлумачэнне якіх-н. ідэй, ведаў, вучэння, поглядаў.

П. перадавых ідэй сучаснасці.

|| прым. прапаганды́сцкі, -ая, -ае.