Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

увалі́цца², 1 і 2 ас. не ўжыв., ува́ліцца; зак.

Пра сукно, шэрсць: ушчыльніцца ў працэсе валення, стаць цвёрдым.

Сукно добра ўвалілася.

|| незак. ува́львацца, -аецца.

увапрэ́лы, -ая, -ае.

Тое, што і упрэлы.

увапрэ́ць гл. упрэць.

увапха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што (разм.).

Тое, што і упхаць.

|| незак. упіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і упі́хваць, -аю, -аеш, -ае.

увапхну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак. (разм.).

Тое, што і упхнуцца.

У. ў перапоўнены аўтобус.

|| незак. упіха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і упі́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

увапхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што (разм.).

Тое, што і упхнуць.

|| незак. упіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і упі́хваць, -аю, -аеш, -ае.

уварва́цца, -ву́ся, -ве́шся, -ве́цца; -вёмся, -вяце́ся, -ву́цца; -ві́ся; зак.

Увайсці куды-н. сілай, пераадольваючы перашкоды.

У. ў чужую хату.

У акно ўварваўся вецер.

|| незак. урыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

уварва́ць, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак.

1. што і чаго. Хуткім рухам вырваць невялікую частку чаго-н.

У. жменю сена.

У. грошай (перан.). У. часу для размовы (перан.: выкраіць).

2. што і чаго. Прымусіць каго-н. патраціць час, энергію, сілы і пад. (разм.).

Колькі ён мне здароўя ўварваў!

3. каго і без дап. Укусіць.

Сабака ўварваў за нагу.

|| незак. урыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).

увартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., каго-што.

Усцерагчы.

У. ад злодзеяў.

увары́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., ува́рыцца; зак.

1. Добра зварыцца.

Грыбы ўварыліся.

2. Паменшыцца ад уварвання.

Мяса ўварылася.

|| незак. ува́рвацца, -аецца.