Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

светапо́гляд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Сістэма поглядаў на жыццё, прыроду і мастацтва.

Матэрыялістычны с.

|| прым. светапо́глядны, -ая, -ае.

светаразуме́нне, -я, н. (кніжн.).

Тое або іншае разуменне свету; сукупнасць поглядаў на свет (у 1 знач.).

светасузіра́нне, -я, н.

Сукупнасць перакананняў, поглядаў на свет (у 1 знач.); светаразуменне.

|| прым. светасузіра́льны, -ая, -ае.

светаўспрыма́нне, -я, н.

Успрыманне чалавекам навакольнага свету (у 1 знач.).

све́тач, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыстасаванне для асвятлення хаты з дапамогай лучыны або смалістых корчыкаў; дзед² (уст.).

Запаліць с.

2. перан. Пра таго, хто нясе з сабой ісціну, асвету, свабоду, культуру, праўду.

Францыск Скарына — наш с.

светла... і светла-.

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па знач. слову «светлы» (у 3 і 4 знач.), напр.: светлавалосы, светлатвары; светла-жоўты, светла-сіні.

светлавы́ гл. святло.

све́тласць гл. светлы.

све́тлы, -ая, -ае.

1. Які ярка свеціць.

Светлая лямпачка.

2. Добра асветлены, яркі.

Светлыя палацы.

С. дзень.

3. Ясны, празрысты.

С. ручаёк.

4. Менш яркі па колеры ў параўнанні з іншымі, не цёмны.

Светлыя валасы.

Светлыя фарбы.

5. Радасны, нічым неазмрочаны, незасмучаны.

Светлая будучыня.

С. ўспамін.

6. Ясны, лагічны, праніклівы.

С. розум.

Светлыя надзеі.

|| наз. све́тласць, -і, ж.

светлыня́, -і́, ж. (разм.).

Яркае асвятленне (звычайна месяцавае ці зорнае), пры якім усё добра відаць.