Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

узмо́цнены, -ая, -ае.

1. Павялічаны, палепшаны.

Узмоцненае харчаванне.

2. Надта настойлівы (кніжн.).

Узмоцненыя просьбы.

|| наз. узмо́цненасць, -і, ж.

узмо́шчвацца гл. узмасціцца.

узмужне́лы, -ая, -ае.

Які дасягнуў поўнага фізічнага развіцця, стаў дарослым.

У. хлопец.

Узмужнелая постаць.

|| наз. узмужне́ласць, -і, ж.

узмужне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

Дасягнуць поўнага фізічнага развіцця, стаць зусім дарослым.

Юнак узмужнеў.

|| наз. узмужне́нне, -я, н.

узмы́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., каго (што).

Запарыць хуткай яздой (пра каня).

|| незак. узмы́льваць, -аю, -аеш, -ае.

узнаві́ць, -наўлю́, -но́віш, -но́віць; -но́ўлены; зак., што.

1. Стварыць нанава.

У. капітал.

2. Аднавіць, адрадзіць разбуранае.

У. горад.

3. Пачаць зноў перапыненае.

У. знаёмства.

4. Аднавіць, паўтарыць у копіі: творча аднавіць.

У. што-н. у памяці.

У. партрэт.

|| незак. узнаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. узнаўле́нне, -я, н.

узнагаро́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ро́д, ж.

1. Плата, дар за якія-н. заслугі і пад.

Грашовая ў.

2. Ганаровы знак, ордэн, медаль і пад., якімі адзначаюцца чые-н. заслугі.

Высокая ўрадавая ў.

|| прым. узнагаро́дны, -ая, -ае.

У. ліст.

узнагаро́джанне, -я, н.

1. гл. узнагародзіць.

2. Тое, што і узнагарода (у 1 знач.).

Грашовае ў.

узнагаро́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго (што) чым.

1. Даць ва ўзнагароду што-н.

У. ордэнам.

У. артыстаў воплескамі (перан.).

2. перан. Надзяліць, абдарыць чым-н. (кніжн.).

Прырода ўзнагародзіла яго талентам.

|| незак. узнагаро́джваць, -аю, -аеш, -ае; наз. узнагаро́джванне, -я, н.

|| наз. узнагаро́джанне, -я, н. (да 1 знач.).

Прадставіць да ўзнагароджання.

|| прым. узнагаро́дны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Узнагародная грамата.

Атрымаць узнагародныя (наз.).

узнаўле́нне, -я, н.

1. гл. узнавіць.

2. У эканоміцы: пастаяннае паўтарэнне, бесперапыннае аднаўленне працэсу вытворчасці.

Расшыранае ў.

|| прым. узнаўле́нчы, -ая, -ае.