Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

узды́м, -у, м.

1. гл. узняцца, узняць.

2. перан. Развіццё, рух наперад.

У. навукі.

3. перан. Натхненне, прыліў энергіі.

Творчы ў.

Працаваць з уздымам.

уздыма́цца гл. узняцца.

уздыма́ць гл. узняць.

узды́х, -у, мн. -і, -аў, м.

Працяглы ўдых, а за ім выдых.

Глыбокі ў.

Да апошняга ўздыху (да смерці).

уздыха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Рабіць уздыхі.

2. перан., па кім-чым. Сумаваць, тужыць.

У. па каханай.

|| аднакр. уздыхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (у 1 знач.).

уз’е́сціся, уз’е́мся, уз’ясі́ся, уз’е́сца; уз’ядзі́мся, уз’ясце́ся, уз’яду́цца; уз’е́ўся, -е́лася; уз’е́шся; зак., на каго-што (разм., неадабр.).

Неўзлюбіўшы, раззлаваўшыся або раздражніўшыся, пачаць папракаць, вінаваціць, лаяць каго-н.

У. на нявестку.

|| незак. уз’яда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

узі́мку, прысл. (разм.).

Зімой.

У. гасцінец заносіць снегам.

узіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. у каго-што. Вельмі ўважліва, напружана глядзець куды-н., на каго-, што-н.; углядацца.

У. ў далячынь.

У. ў твар.

2. у што. Разглядаць сябе ў чым-н., глядзецца ў што-н.

У. ў люстэрка.

узлава́цца гл. злавацца.

узлава́ць гл. злаваць.