Verbum

куды́, прысл.

1. пыт. У якім напрамку?, у якое месца?

К. едзе аўтобус?

2. пыт. На што? для якой мэты? (разм.).

К. столькі цукру пайшло?

3. неазнач. У якое-н. месца, куды-н. (разм.).

Хлопцы пайшлі ў кіно, а можа, яшчэ к. падаліся.

4. адноснае. Ужыв. ў якасці злучніка:

а) у даданых сказах месца;

б) у даданых дапаўняльных сказах; у даданых азначальных сказах.

К. вецер вее, туды галлё гнецца.

Хто ведае, к. вядзе гэта дарога.

Усе павярнулі галовы ў той бок, к. накіраваўся бацька.

5. у знач. часц. (разм.). У спалучэнні з вышэйшай ступенню прыметнікаў і прыслоўяў абазначае: значна, намнога (разм.).

Гэта сукенка к. лепшая за тую.

6. у знач. часц. Выражае сумненне, немагчымасць чаго-н.

К. мне да вас!

◊

Куды каторы — у розныя бакі разляцецца, разбегчыся.

Куды ні кінь вокам (разм.) — усюды.

Хоць куды (у знач. вык.; разм.) — добры ва ўсіх адносінах, прыгодны да ўсяго.

куды́сьці, прысл.

Невядома куды.

Сын к. пайшоў.

куды́-не́будзь, прысл.

Усё роўна куды; у няпэўнае месца.

К. паедзем.

куды́-нікуды́, прысл.

У якое-небудзь месца.

Ну ходзім жа к.

ку́жаль, -ю, м.

1. Валакно ачэсанага лёну, а таксама ніткі з такога валакна.

Спрасці к.

2. Палатно з такіх нітак.

Наткаць абрусаў з кужалю.

|| прым. кужэ́льны, -ая, -ае.

Кужэльныя ніткі.

Кужэльная кашуля.

ку́заў, -зава, мн. -завы, -заваў, м.

Частка павозкі, экіпажа, аўтамашыны і пад., якая служыць для размяшчэння людзей або грузаў.

|| прым. кузаўны́, -а́я, -о́е.

ку́зня, -і, мн. -і, -яў, ж.

1. Майстэрня з горнам для ручной коўкі металу.

2. перан., чаго. Месца, дзе ствараецца што-н. вельмі важнае, істотнае (высок.).

Універсітэт — к. маладых спецыялістаў.

|| прым. ку́зневы, -ая, -ае.

кузу́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. Тое, што і казяўка.

|| памянш.-ласк. кузу́рачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

кукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак.

1. Пра зязюлю: ствараць гукі, падобныя на «ку-ку».

2. перан. Цярпець нягоду, гараваць (разм.).

|| зак. пракукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й.

|| наз. кукава́нне, -я, н.

ку́калка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

Насякомае на стадыі свайго развіцця, калі знікаюць лічынкавыя органы і развіваюцца органы дарослага насякомага.