Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

саматка́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Адзенне з саматканага палатна.

саматка́ны, -ая, -ае.

Пра тканіну: вытканы ў хатніх умовах саматужным спосабам.

Саматканая посцілка.

С. абрус.

самату́гам, прысл.

1. На сабе, без дапамогі цяглавай сілы.

Араць с.

Вазіць торф с.

2. перан. Сваімі сіламі, без дапамогі.

С. выбіцца ў людзі.

самату́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто займаецца вырабам чаго-н. дома; рамеснік.

Арцель саматужнікаў.

|| прым. самату́жніцкі, -ая, -ае.

самату́жнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Займацца саматужным промыслам.

2. перан. Рабіць што-н. хатнім прымітыўным спосабам.

|| наз. самату́жніцтва, -а, н.

самату́жны, -ая, -ае.

1. Які вырабляецца ўручную або мае адносіны да вытворчасці дамашнім, ручным, не фабрычным спосабам; недасканалы, прымітыўны па выкананні.

Саматужныя вырабы.

Саматужная майстэрня.

2. перан. Неарганізаваны, адасоблены; малакваліфікаваны.

Саматужныя прыёмы.

|| наз. самату́жнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

самаўзгара́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; незак. (спец.).

Загарацца самаадвольна ў выніку ўнутранага награвання.

|| наз. самаўзгара́нне, -я, н.

|| наз. самаўзгара́льнасць, -і, ж.

С. торфу.

самаўла́ддзе, -я, н.

Тое, што і самаўладства.

|| прым. самаўла́дны, -ая, -ае.

самаўла́дны, -ая, -ае.

1. гл. самаўладства.

2. Схільны загадваць, падпарадкоўваць сваёй волі.

С. характар.

|| наз. самаўла́днасць, -і, ж.

самаўла́дства, -а, н.

1. Аднаасобная неабмежаваная ўлада.

Царскае с.

2. Схільнасць падпарадкоўваць сваёй волі; уладалюбства.

Бацькоўскае с.

|| прым. самаўла́дны, -ая, -ае.