Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шпегава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; незак. (разм.).

Тайна сачыць за кім-н., шпіёніць.

|| наз. шпегава́нне, -я, н.

шпень, шпяня́, мн. шпяні́, шпянёў, м.

Стрыжань падоўжанай цыліндрычнай ці чатырохграннай формы на паверхні дэталі, які ўваходзіць у паглыбленне другой дэталі для замацавання (спец.); завостраны стрыжань наогул для насаджвання чаго-н.

|| прым. шпянёвы, -ая, -ае.

шпіг, -у, м. (разм.).

Прасоленае падскурнае свіное сала.

шпігава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны; незак.

1. каго-што. Начыняць шпігам, утыкаючы яго ў надрэзы.

Ш. дзічыну.

2. перан., каго (што). Заўзята навучаць, паведамляць каму-н. многа чаго-н., прымушаць засвоіць што-н. (разм.).

|| зак. нашпігава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны.

|| наз. шпігава́нне, -я, н. і шпіго́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

шпіён, -а, мн. -ы, -аў, м.

Тайны агент, які займаецца шпіянажам.

|| ж. шпіёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. шпіёнскі, -ая, -ае.

шпіёніць, -ню, -ніш, -ніць; незак. (разм.).

1. Займацца шпіянажам.

2. за кім. Тайна сачыць за кім-н.

Што ты за мной шпіёніш?

|| наз. шпіёнства, -а, н.

шпік¹, -у, м. (спец.).

Касцявы мозг.

шпік², -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).

Тое, што і шпег.

шпіль, -я, мн. -і, -яў, м.

Востраканцовы конусападобны стрыжань, якім завяршаецца верх будынка.

Ш. вежы.

|| прым. шпі́левы, -ая, -ае (спец.).

шпі́лька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж.

1. Прыстасаванне ў выглядзе вілачкі для заколвання валасоў.

Сколваць валасы шпількай.

2. Засцежка для вопраткі, адзін канец якой хаваецца ў кручкаватае паглыбленне — галоўку.

Заколваць кішэню шпількай.

3. Іголка з каляровай галоўкай для аздаблення жаночага галаўнога ўбору.

4. Тонкі і высокі абцас на жаночым туфлі (разм.).

5. перан. З’едлівая заўвага (разм.).

Падпусціць шпільку каму-н.

|| прым. шпі́лечны, -ая, -ае (да 1—3 знач.) і шпі́лькавы, -ая, -ае (да 1—3 знач.).