Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

вяза́цца, вяжу́ся, вя́жашся, вя́жацца; вяжы́ся; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з чым. Знаходзіцца ў адпаведнасці з чым-н.; узгадняцца.

Версія не вяжацца з фактамі.

2. да каго. Прыставаць, чапляцца.

Не вяжыся да чалавека.

Не вяжацца гаворка (разм.) — не атрымліваецца.

вяза́ць, вяжу́, вя́жаш, вя́жа; вяжы́; вя́заны; незак.

1. што. Закручваючы жгутом, вяроўкай, сцягваць.

В. снапы.

2. каго. Сцягваць каму-н. вяроўкай, рэменем рукі, ногі, пазбаўляючы магчымасці рухацца.

В. разбойніка.

3. што і без дап. Плесці кручком, пруткамі або на машыне з якога-н. матэрыялу.

В. карункі.

В. панчохі.

4. што. Змацоўваць чым-н. (спец.).

В. цагліны цэментам.

В. бярвенне.

5. звычайна безас. Выклікаць вяжучае адчуванне.

Вяжа ў роце ад кіслага.

Танін вяжа.

|| зак. звяза́ць, звяжу́, звя́жаш, звя́жа; звяжы́; звя́заны (да 1—4 знач.).

|| наз. вя́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1, 3 і 4 знач.) і вяза́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).

вя́зень, -зня, мн. -зні, -зняў, м.

Той, хто знаходзіцца пад стражай; зняволены.

Вязні фашысцкіх засценкаў.

вя́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

1. гл. вязаць.

2. мн. -і, -зак. Звязак аднародных прадметаў, звязаны ахапак чаго-н.

В. абаранкаў.

В. дроў.

вя́зкі, -ая, -ае.

1. Цягучы, клейкі.

Вязкае рэчыва.

2. Ліпкі, які засмоктвае, гразкі.

Вязкае балота.

|| наз. вя́зкасць, -і, ж.

вя́знуць, -ну, -неш, -не; вяз, -зла; -ні; незак.

Засядаць у чым-н. вязкім; грузнуць.

Ногі вязнуць у дрыгве.

В. у снезе.

|| зак. завя́знуць, -ну, -неш, -не; завя́з, -зла; -ні і увя́знуць, -ну, -неш, -не; увя́з, -зла; -ні.

вязь, -і, ж.

Старажытнае дэкаратыўнае пісьмо, у якім літары звязаны ў непарыўны арнамент, а таксама злучэнне, спляценне сумежных літар у адзін складаны знак.

Напісаць славянскай вяззю.

вя́каць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Падаваць час ад часу слабы голас.

2. Гаварыць пустое, не вартае ўвагі.

|| аднакр. вя́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. вя́канне, -я, н.

вя́ласць гл. вялы.

вя́лены, -ая, -ае.

Прыгатаваны вяленнем.

Вяленая рыба.