прызёр, -а, мн. -ы, -аў, м.
Удзельнік спаборніцтва, які атрымаў прыз¹.
П. рэспубліканскага першынства.
|| ж. прызёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).
|| прым. прызёрскі, -ая, -ае.
пры́зма, -ы, мн. -ы, -зм і -змаў, ж.
1. Шматграннік з дзвюма роўнымі паралельнымі асновамі і бакавымі гранямі — паралелаграмамі.
2. Частка аптычнага прыбора — прадмет такой формы з празрыстага рэчыва.
◊
Праз прызму чаго (глядзець, успамінаць і пад.; кніжн.) — не непасрэдна, з апасродкаваным уплывам якіх-н. прамежкавых фактараў.
Адлюстраваць падзеі праз прызму свайго разумення і сваіх адносін.
|| прым. прызматы́чны, -ая, -ае.
Прызматычнае шкло.
прызна́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. гл. прызнацца, прызнаць.
2. Словы, у якіх хто-н. прызнаецца ў чым-н.
Пачуць чыё-н. п.
3. Станоўчая ацэнка, адносіны з боку каго-, чаго-н.
Карыстацца агульным прызнаннем.
прызна́ны, -ая, -ае.
Які карыстаецца агульным прызнаннем (у 3 знач.), вядомы.
П. талент.
прызна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Адкрыта аб’явіць, прызнаць што-н. адносна сябе.
П. ў сваіх памылках.
2. інф. прызна́цца (незак. не ўжыв.) і 1 ас. прызна́юся. Ужыв. як пабочнае слова ў знач.: кажучы шчыра, калі сказаць праўду (разм.).
П., я гэтага не чакаў.
Прызнаюся, я не глядзеў гэты фільм.
|| незак. прызнава́цца, -наю́ся, -нае́шся, -нае́цца; -наёмся, -наяце́ся, -наю́цца; -нава́йся (да 1 знач.; 1 ас. прызнаю́ся — таксама да 2 знач., пабочнае слова).
|| наз. прызна́нне, -я, н. (да 1 знач.).
прызна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.
1. каго-што, у кім-чым і каго-што. Пазнаць па знешніх прыметах.
П. у сустрэчным старога знаёмага.
Яяе ледзь прызнала: так яна пастарэла.
2. што. Дапусціць рэальнасць, наяўнасць чаго-н., згадзіцца лічыць законным што-н.
П. чые-н. правы.
П. свае памылкі.
3. каго-што кім-чым або за каго-што. Палічыць, зрабіць якое-н. заключэнне пра каго-, што-н.
П. сваім важаком (за важака). Урач прызнаў яго здаровым.
П. факты правільнымі.
4. каго-што. Ацаніць каго-, што-н. па заслугах.
Яго творчасць спачатку не прызналі.
|| незак. прызнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць; -нава́й.
|| наз. прызна́нне, -я, н. (да 2—4 знач.).
прызна́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. каго-што. Загадзя намеціць для якой-н. мэты, патрэбы.
П. участак для забудовы.
2. каго (што). Паставіць на якую-н. пасаду, работу.
П. брыгадзірам.
3. што. Намеціць, вырашыць зрабіць; устанавіць.
П. сустрэчу.
П. сход на сямнаццаць гадзін.
П. пенсію.
|| незак. прызнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прызначэ́нне, -я, н.
прызначэ́нне, -я, н.
1. Роля, функцыя каго-, чаго-н.
Спецыяльнае п.
Група асобага прызначэння.
2. Рашэнне аб залічэнні на пасаду, якую-н. работу, а таксама дакумент з такім рашэннем.
Атрымаць п. на работу.
3. Асноўная функцыя чаго-н., прызначанасць для чаго-н.
Скарыстаць па прызначэнні.
П. інструментаў.
Перадаць па прызначэнні (куды належыць).
прызыва́цца гл. прызвацца.