Verbum

збой³, збо́ю, м. (спец.).

Галава, ногі і вантробы забітай жывёлы як ежа.

Ялавічны з.

|| прым. збо́йны, -ая, -ае.

збо́ку, прысл.

1. З краю, не ў сярэдзіне, не ў цэнтры.

З. ад дарогі.

Стаць з.

2. З месца, аддаленага ад каго-, чаго-н.

Адысці ўбок і назіраць з.

Калі глядзець на гэта з., дык здаецца, што ўсё тут добра (перан.).

3. у знач. прыназ. з Р. Побач з кім-, чым-н., паблізу каго-, чаго-н.

З. дарогі.

◊

Збоку прыпёка (разм.) — пра каго-, што-н. пабочнае, лішняе.

збо́льшага, прысл. (разм.).

У асноўным, у галоўных рысах або не ў поўную меру, часткова.

Расказаць пра сябе з.

збор, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. сабрацца, сабраць.

2. Тое, што сабрана; агульная колькасць чаго-н. сабранага.

Валавы з. збожжа.

3. Збіраемыя ці сабраныя за што-н. або на што-н. грошы.

Памольны з.

У тэатры поўны з.

4. чаго. Сукупнасць сабраных і выдадзеных разам якіх-н. тэкстаў.

З. законаў.

З. твораў пісьменніка.

5. Сход членаў якой-н. арганізацыі.

З. ветэранаў вайны.

6. Кароткачасовае знаходжанне ваеннаабавязаных у распараджэнні ваеннага ведамства для абучэння, а таксама (звычайна мн.) знаходжанне дзе-н. групы спартсменаў для трэніровак.

Лагерны з.

Вучэбна-трэніровачныя зборы.

7. мн. Падрыхтоўка да якога-н. дзеяння (ад’езду, адпраўлення куды-н.).

Зборы ў дарогу.

○

Гербавы збор — асобы дзяржаўны збор (да 1930 г.) пры афармленні дакументаў, які рэалізоўваўся шляхам продажу марак пэўнай вартасці.

збо́рачны, -ая, -ае.

Прызначаны для зборкі машын і іншых механізмаў з гатовых дэталей.

З. цэх.

збо́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. гл. сабраць.

2. Складка на адзежыне, матэрыяле.

Спадніца ў зборкі.

збо́рнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Кніга, у якой сабраны якія-н. творы, дакументы.

З. вершаў.

З. архіўных дакументаў.

2. Рэзервуар для збору якой-н. вадкасці, газу (спец.).

З. нафты.

збо́рны, -ая, -ае.

1. Які з’яўляецца месцам збору каго-н.

З. пункт.

2. Які складаецца з аб’яднаных у цэлае разнародных частак.

Зборная каманда (у спорце: з лепшых ігракоў розных каманд).

3. Састаўлены з асобных гатовых дэталей, элементаў; заснаваны на прымяненні такіх дэталей.

З. дом.

Зборныя канструкцыі.

Зборнае домабудаўніцтва.

4. Абагульнены, які адносіцца да многіх.

З. літаратурны вобраз.

5. У граматыцы — які абазначае сукупнасць прадметаў ці асоб, што ўспрымаюцца як адзінае цэлае.

Зборныя назоўнікі.

|| наз. збо́рнасць, -і, ж.

збо́ршчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Асоба, якая займаецца зборам чаго-н., збірае што-н.

З. бавоўны.

З. членскіх узносаў.

2. Рабочы, які займаецца зборкай чаго-н.

З. матораў.

|| ж. збо́ршчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. збо́ршчыцкі, -ая, -ае.

збо́рышча, -а, н. (разм., неадабр.).

Сход людзей, натоўп.

Шумнае з.

Што тут у вас за з.?