Verbum

уціхамі́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. Супакоіцца, суняцца; аслабець (пра сілу праяўлення чаго-н.).

Крыкун уціхамірыўся.

Мора ўціхамірылася.

2. Стаць паслухмяным, пакорным, утаймавацца.

Раз’юшаны звер уціхамірыўся.

|| незак. уціхамі́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

уціхамі́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. каго-што. Супакоіць, зменшыць сілу праяўлення чаго-н.

У. дзяцей.

У. злосць.

2. каго. Сілай супакоіць; задушыць (бунт, паўстанне і пад.).

У. бунтаўшчыкоў.

3. каго-што. Падпарадкаваць сваёй волі; утаймаваць.

У. стыхію.

У. раз’юшанага быка.

|| незак. уціхамі́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уціхамі́рванне, -я, н.

уці́хнуць, -ну, -неш, -не; уці́х, -хла; -ні́; зак.

Тое, што і заціхнуць.

Шум уціх.

Уціхла навальніца.

Боль уціх.

Дзіця плакала доўга, а потым змаглося і ўціхла.

|| незак. уціха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

уці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. каго (што). Уціхамірыць, утаймаваць.

У. сабаку.

2. што. Палегчыць або суняць (хваробу, боль); суцішыць, супакоіць (пачуцці, перажыванні і пад.).

У. боль.

У. хваляванні.

|| незак. уці́шваць, -аю, -аеш, -ае.

уцэ́ліць, -лю, -ліш, -ліць; зак., у каго-што і каму ў што.

Страляючы, кідаючы або ўдараючы, папасці ў каго-, што-н.

Камень уцэліў яму ў патыліцу.

У. каменем у акно.

уцэ́начны гл. уцаніць.

уцэ́нка гл. уцаніць.

уцэ́ньваць гл. уцаніць.

уцягну́цца, -ягну́ся, -я́гнешся, -я́гнецца; -ягні́ся; зак., у што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прасунуцца ў вузкую адтуліну.

Нітка ўцягнулася ў іголку.

2. Прыняць удзел у чым-н., уключыцца ў што-н.

У. ў размову.

3. перан. Асвоіцца з чым-н., прывыкнуць, прызвычаіцца, прыахвоціцца да чаго-н.

У. ў работу.

У. ў гарэлку.

|| незак. уця́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

уцягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.

1. каго-што. Цягнучы, завалачы каго-, што-н. у што-н. або сілаю ўвесці ўнутр чаго-н.

У. сані ў вазоўню.

У. каго-н. у памяшканне.

2. што ў што. Усунуць у якую-н. адтуліну.

У. нітку ў іголку.

3. што. Удыхнуць.

У. паветра.

4. асаб. і безас., што. Утуліць, увабраць унутр (галаву, шчокі, жывот і пад.); запасці.

У. галаву ў плечы.

Жывот уцягнула.

5. перан., каго (што) у што. Схіліць уступіць у што-н., прыняць удзел у чым-н.

У. у драмгурток.

У. у спрэчку.

|| незак. уця́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| прым. уцяжны́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).

Уцяжная труба.

У. рукаў помпы.