Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

гуча́ць і гучэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -чы́ць; незак.

1. Утвараць гукі, раздавацца (пра гукі).

Струны гучаць глуха.

Гучыць вясёлая мелодыя.

2. перан. Успрымацца як нешта важнае, урачыстае, прыгожае і пад.

Кібернетыка — гэта гучыць!

Чалавек!

Гэта гучыць горда.

3. Вынікаць, праяўляцца.

У гэтым пытанні гучыць сумненне.

У голасе гучыць радасць.

|| наз. гуча́нне, -я, н. (да 1 знач.).

гучнагавары́цель, -я, мн. -і, -яў, м.

Прыбор для ўзмацнення гукаў.

гучнагало́сы, -ая, -ае.

3 гучным голасам.

|| наз. гучнагало́сасць, -і, ж.

гучне́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -е́е; незак.

Рабіцца больш моцным (пра гукі).

Галасы гучнелі.

гу́чны, -ая, -ае.

1. Які характарызуецца выразным, далёка чутным гукам.

Г. голас.

Гучная мелодыя.

2. перан. Які атрымаў шырокую вядомасць.

Гучная слава.

Гучнае імя.

3. перан. Напышлівы, многаабяцаючы.

Гучныя фразы.

|| наз. гу́чнасць, -і, ж.

гучо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

Маладая галінка, атожылак, парастак.

Адсадзіць г.

|| прым. гучко́вы, -ая, -ае.

гучэ́ць гл. гучаць.

гу́шкалка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

Тое, што і арэлі.

|| прым. гу́шкалкавы, -ая, -ае.

гу́шкацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

Рытмічна калыхацца з аднаго боку ў другі або зверху ўніз.

Г. на арэлях.

Г. на марскіх хвалях.

|| аднакр. гушкану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся.

|| наз. гу́шканне, -я, н.

гу́шкаць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што (разм.).

1. Рытмічна гайдаць, калыхаць з аднаго боку ў другі або зверху ўніз.

Г. дзіця.

2. 3 захапленнем падкідаць каго-н. на руках.

|| аднакр. гушкану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. гу́шканне, -я, н.