Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ухмыля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак. (разм.).

Тое, што і усміхацца.

|| зак. ухмыльну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся.

ухо́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак. (разм.).

1. каго (што). Пазбавіць жыцця, забіць.

2. каго (што). Змардаваць, змучыць.

Уходала яго хвароба.

Уходалі сіўку крутыя горкі (прымаўка).

3. што. Патраціць, расходаваць або з’есці.

У. многа грошай.

Уходалі гаршчок кашы.

ухо́джвацца гл. ухадзіцца.

уху́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

Захутаць, абгарнуць з усіх бакоў.

У. дзіця ў коўдру.

|| незак. уху́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. уху́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. уху́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. уху́тванне, -я, н.

уцале́лы, -ая, -ае.

Які ўцалеў, захаваўся.

У. дом.

уцале́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

Застацца цэлым, непашкоджаным.

Дом уцалеў пасля бамбардзіровак.

уцані́ць, уцаню́, уцо́ніш, уцо́ніць; уцо́нены; зак., што.

Знізіць цану на што-н.

У. тавар.

|| незак. уцэ́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уцэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. уцэ́начны, -ая, -ае.

уцвялі́ць гл. цвяліць.

уце́рпець гл. уцярпець.

уце́рці, утру́, утро́ш, утро́; утро́м, утраце́, утру́ць; уцёр, уце́рла; утры́; уцёрты; зак.

1. што ў што. Націраючы, прымусіць увабрацца.

У. мазь.

2. каго-што. Выцерці, абцерці.

У. слёзы.

У. нос каму-н. (таксама перан.: аказацца наперадзе, паказаць яўную перавагу ў чым-н.).

|| незак. уціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. уціра́нне, -я, н.