Verbum

сві́ран, -рна, мн. -рны, -рнаў, м.

Халодны будынак, прызначаны для захоўвання збожжа, мукі, іншых прадуктаў, а таксама рэчаў.

|| прым. сві́рнавы, -ая, -ае.

свірэ́піца, -і, ж.

Аднагадовая культурная расліна сямейства крыжакветных, з насення якой здабываецца тэхнічны алей.

свірэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж.

Пустазелле, палявая шматгадовая расліна з жоўтымі кветкамі.

сві́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак.

1. гл. свістаць.

2. каму. Моцна з размаху спляжыць (разм.).

С. кіем па плячах.

3. каго-што. Украсці (разм.).

С. грошы.

свіст, -у, М -сце, м.

1. Рэзкі, высокі гук, які ўтвараецца моцным выдыханнем паветра праз сціснутыя губы ці зубы, а таксама пры дапамозе свістка ці іншага прыстасавання.

Ад свісту паліцэйскага спынілася машына.

2. Рэзкі, высокі гук, які ўтвараецца парай, паветрам, што вырываецца з сілай праз вузкую адтуліну.

С. паравоза.

3. Голас некаторых птушак і жывёл такога тэмбру і вышыні.

Салаўіны с.

4. Гук, які ўтварае прадмет пры хуткім рассяканні паветра.

С. куль.

○

Мастацкі свіст — высвістванне мелодыі.

свістапля́ска, -і, ДМ -пля́сцы, мн. -і, -сак, ж. (разм.).

1. Нястрыманае, бурнае праяўленне чаго-н. адмоўнага.

Пачалася с., якой свет не бачыў.

2. Пра поўную неразбярыху ў чым-н., з чым-н.

свіста́ць, свішчу́, сві́шчаш, сві́шча; свішчы́; незак.

1. Утвараць свіст.

С. у свісток.

С. у пальцы.

Свішча паравоз.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ліцца з сілаю (пра вадкасць).

З крана свішча вада.

3. перан. Не працаваць, гультаяваць (разм.).

Цэлы месяц свістала, а грады травой зараслі.

◊

Вецер свішча ў кішэнях (разм., жарт.) — няма грошай.

Свістаць у кулак (разм., жарт.) — растраціўшыся, сядзець без грошай.

|| аднакр. сві́снуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 і 2 знач.).

свісто́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

1. Прыстасаванне, пры дапамозе якога ўтвараецца свіст.

Зрабіць с.

Міліцэйскі с.

2. Свіст, які ўтвараецца пры дапамозе такога прыстасавання.

Ноччу раздаўся трывожны с.

|| прым. свістко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

свісту́лька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж. (разм.).

1. Невялікі свісток з саломы, травы і пад.; пішчалка.

2. Дзіцячая цацка — свісток.

свісту́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Той, хто любіць свістаць.

2. перан. Чалавек, які многа гаворыць, а робіць мала, які несур’ёзна адносіцца да справы; балбатун.

|| ж. свісту́ха, -і, ДМ -ту́се, мн. -і, -ту́х.