Verbum

дзіва́цтва, -а, н.

1. Незвычайнасць у схільнасцях, звычках, паводзінах.

2. мн. -ы, -аў. Дзівацкі ўчынак; капрыз.

дзіві́цца, дзіўлю́ся, дзі́вішся, дзі́віцца; незак.

1. з каго-чаго. Прыходзіць у здзіўленне.

Лесаруб дзівіўся з сына, як той карчуе пні.

Дзіўлюся з вашай настойлівасці і ўмельства.

2. кім-чым, на каго-што. Захапляцца.

Ён дзівіўся чысцінёй вуліц і парадкам.

Кожную ночку на зорку дзіўлюся.

дзіві́ць, дзіўлю́, дзі́віш, дзі́віць; незак., каго-што.

Выклікаць здзіўленне, рабіць моцнае ўражанне.

Хірурга дзівіла цярплівасць раненага.

Яна прыгажосцю дзівіла.

дзіво́сны, -ая, -ае.

1. Незвычайны, казачна-дзіўны.

На вокнах дзівосныя ўзоры пакінуў мароз.

2. Цудоўны, непараўнальны па харастве.

Дрэвы стаялі ў сваім дзівосным жоўта-барвовым убранні.

Дзівосна (прысл.) гучала жалейка.

3. Вельмі добры, выдатнай якасці.

Ад дзівоснай стрэльбы вачэй не адарваць.

|| наз. дзіво́снасць, -і, ж.

дзі́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, дзід, ж.

1. Старадаўняя колючая зброя ў выглядзе доўгага дрэўка з вострым металічным наканечнікам; піка.

2. перан. Пра што-н. высокае, вастраверхае.

Далёка за полем узвышалася ў неба чорная дзіда касцёла.

дзік, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Дзікі кабан; вепр.

Увосень дзікі ласуюцца жалудамі.

|| прым. дзічы́ны, -ая, -ае.

дзікабра́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

Жывёліна атрада грызуноў, спіна і бакі ў якой пакрыты доўгімі іголкамі.

|| прым. дзікабра́завы, -ая, -ае.

Дзікабразавае шчацінне.

дзікава́ты, -ая, -ае.

Трохі дзікі (у 2 і 5 знач.).

Характар у старога быў пануры, д.

Дзікавата (прысл.) паводзіць сябе.

|| наз. дзікава́тасць, -і, ж.

дзікаро́слы, -ая, -ае.

Які расце ў дзікім стане (пра расліны).

Дзікарослыя лекавыя травы.

дзі́кі, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца на першабытнай стадыі развіцця (пра людзей), не культываваны (пра расліны), не прыручаны (пра жывёл).

Дзікія плямёны.

Дзікая яблыня.

Дзікая качка.

2. Незаселены, неабжыты.

Д. кут.

3. Неўтаймаваны, шалёны.

У душы яго кіпеў д. гнеў.

4. Люты, зверскі, які пераходзіць межы нармальнага.

Д. крык.

Дзікая расправа.

Дзікае забойства.

5. перан. Нелюдзімы, які дзічыцца, пазбягае людзей.

6. Не звязаны ні з якімі арганізацыямі, які дзейнічае самастойна (разм.).

Дзікая арцель.

Д. пляж.

○

Дзікае мяса (разм.) — нарасць на ранах, якія доўга не зажываюць.

|| наз. дзі́касць, -і, ж.