Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

адпа́шчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адпасціць.

адпая́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адпаяць.

адпая́цца, ‑яецца; зак.

Аддзяліцца на тым месцы, дзе прыпаяна, пад уздзеяннем высокай тэмпературы. Кран адпаяўся.

адпая́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.

Аддзяліць прыпаяную частку награваннем. Адпаяць ручку самавара.

адпераза́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адперазаць.

адпераза́цца, ‑перажуся, ‑пяражашся, ‑пяражацца; заг. адперажыся; зак.

Зняць з сябе папругу, пояс; расперазацца.

адпераза́ць, ‑перажу, ‑пяражаш, ‑пяража; заг. адперажы; зак., што.

Зняць папругу, пояс. — Ну, вы там, шчанюкі, марш дадому, — абурана крыкнуў Даміра і зрабіў выгляд, што хоча адперазаць рэмень. Асіпенка.

адпе́рці, адапру, адапрэш, адапрэ; адапром, адапраце; пр. адпёр, ‑перла; заг. адапры; зак., што.

1. Адчыніць, зняўшы запоры (зашчэпку, засаўку, завад). З гучным клопатам вецер Вароты адпёр і запёр. На кані сваім дзеці Уз’ехалі ціха на двор. Куляшоў.

2. Разм. Хутка аднесці што‑н. цяжкае. Адперці мех бульбы на воз.

адпе́рціся, адапруся, адапрэшся, адапрэцца; адапромся, адапрацеся; пр. адпёрся, ‑перлася; заг. адапрыся; зак.

1. Адчыніцца (пра што‑н. запёртае). Вароты адперліся. □ Казлянятачкі, Белянятачкі, Адамкніцеся, Адапрыцеся... Барадулін.

2. Разм. Не прызнацца ў чым‑н., адмовіцца ад чаго‑н.

адпе́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак.

Разм. Нацярпецца гора, адпакутаваць. [Сымон:] — Собіла ж мне ў палон тады трапіць, два гады адпетаваў. Лынькоў.