Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

саба́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; незак.

Разм. груб. Сварыцца, лаяцца. Другому падшыванцу Трахім і сапраўды пакруціў бы вушы, а гэтага ён толькі страшыць, не хоча з суседам сабачыцца. Крапіва.

сабе́,

гл. сябе.

сабе́, (без націску), часціца.

Разм. Ужываецца пры дзеясловах або займенніках для падкрэслівання, што дзеянне адбываецца спакойна, незалежна, з задавальненнем. Як сабе хочаш. □ Жывуць сабе камунары Весела, шчасліва. Купала. Узбіўся той пастух на гэтую грэблю дый тупае сабе, прыслухоўваючыся. Мурашка. Цяля вільготнай пысай Траву сабе скубе. Голуб. // З выказваннем дакору. Што ты сабе думаеш?

•••

Не так сабе гл. так.

Так сабе гл. так.

Хай сабе — добра, хай будзе так. Хай сабе смяюцца. □ [Андрэй:] — Ужо мала таго, што.. абед не згатаваны, — ну, хай сабе, скажам так, раўнапраўнасць, але ж і не пагуляе [Таццяна], як даўней. Зарэцкі.

Хоць бы сабе гл. хоць.

Як сабе ні гавары — тое, што і што ні гавары (гл. гаварыць).

сабе́і, ‑яў; адз. сабей, ‑я, м.; сабейка, ‑і, ДМ ‑бейцы; мн. сабейкі, ‑беек; ж.

Паўднёваарабскія плямёны, якія жылі ў 9 ст. да н. э. — 2 ст. н. э. на тэрыторыі сучаснай Арабіі.

сабе́й,

гл. сабеі.

сабе́йка,

гл. сабеі.

сабе́йскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сабеяў, які належыць, уласцівы ім. Сабейскае пісьмо. Сабейскія плямёны.

сабеко́шт, ‑у, М ‑шце, м.

Грашовае выражэнне выдаткаў на выраб прадукцыі, якія складаюцца з затрат на сродкі вытворчасці і заработную плату. У выніку правядзення рацыяналізацыі вытворчасці павышалася заработная плата рабочых пры адначасовыя зніжэнні сабекошту прадукцыі. «Весці».

сабе́с, ‑а, м.

1. Сацыяльнае забеспячэнне.

2. Назва ўстановы, якая займаецца пытаннямі сацыяльнага забеспячэння. Накіраваць дакументы ў сабес.

сабе́саўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сабеса, належыць яму. Сабесаўскі служачы.

сабо́, нескл., н.

Абутак на драўлянай падэшве або выдзеўбаны з дрэва.

[Фр. sabot.]