Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

адпа́лены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адпаліць.

адпалірава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адпаліраваць.

адпалірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Паліруючы, зрабіць што‑н. гладкім, бліскучым. Адпаліраваць шкло, стол, шафу.

адпаліро́ўвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да адпаліроўваць.

адпаліро́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адпаліраваць.

адпалі́ць, ‑палкі, ‑паліш, ‑паліць; зак., што.

1. Спаліць частку прадмета. Адпаліць канец бервяна. // Перапаліўшы, аддзяліць. Адпаліць кавалак вяроўкі.

2. Спец. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло, каб надаць ім неабходныя якасці.

3. перан. Зрабіць, сказаць што‑н. нечаканае. [Алесь:] «Ці мала што можа адпаліць вораг у апошнюю хвіліну». Броўка. — А ты чаго з лесу ад мяне ўцякаў? — звярнуўся незнаёмы да Грышкі. — Спужаўся вас, дык і ўцякаў, — адпаліў, не думаючы, Грышка і перавёў свой погляд на бацьку. Чарот.

•••

Адпаліць штуку — зрабіць што‑н. недарэчнае, непатрэбнае.

адпало́сквацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да адпаласкацца.

2. Зал. да адпалоскваць.

адпало́скваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адпаласкаць.

адпало́ць, ‑палю, ‑полеш, ‑поле; зак., што і без дап.

1. Правесці на поліве некаторы час. Пяць дзён адпалола.

2. Кампенсаваць працай на праполцы. Аўгіння кароў пасвіла. □ Таццяна за яе дзень адпалола.

3. Прапалоць пэўную плошчу. Адпалоць лён ад дарогі.

4. Кончыць палоць.

адпалу́днаваць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак.

Кончыць палуднаваць. Адна змена адпалуднавала, пачынае другая.