Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

адсы́паць, ‑сы́плю, ‑сы́плеш, ‑сы́пле; зак.

Аддзяліць частку якога‑н. сыпкага рэчыва або дробных прадметаў, перасыпаўшы куды‑н. Адсыпаць мукі. □ — А ты не бядуй, — уцешыла дзяўчынка Косціка, — У наступны раз я навучу цябе, як зачараваць гарлачык. Тады набярэш поўны. А зараз дай я табе трохі адсыплю. Даніленка.

адсыпа́ць 1, а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да адсы́паць.

адсыпа́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адаспа́ць.

адсы́пка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. адсыпаць — адсыпаць.

адсы́рваць, ‑ае.

Незак. да адсырэць.

адсырэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Які стаў сыры, вільготны. Хтосьці незнаёмы чыркаў запалкамі, а яны, мусіць, адсырэлыя, не запальваліся. Чорны.

адсырэ́ць, ‑эе; зак.

Увабраўшы ў сябе вільгаці, стаць сырым. Ісці было вельмі цяжка, валёнкі за дзень адсырэлі, здаваліся пудовымі. Лупсякоў.

адсыса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; каго-што.

Незак. да адассаць.

адсыха́ць, ‑ае.

Незак. да адсохнуць.

адсю́ль, прысл.

1. З гэтага месца; ад гэтага месца. Адсюль, з лясной паляны, На бітву і ў разведку Хадзілі партызаны. Аўрамчык. Да гарадка адсюль было вёрст трыццаць. Чорны. // З гэтай мясцовасці. Ён родам адсюль, са Стоўбцаў.

2. З папярэдняга разважання; у выніку гэтага. [Вейс:] — Калі злачынца злоўлены ці ўрэшце так пакараны сваімі рабочымі, трэба і зрабіць адсюль належныя вывады. Лынькоў.

•••

Адсюль-адтуль — з розных месцаў патроху.

Ні адсюль, ні адтуль — раптоўна, немаведама адкуль.

адсябя́ціна, ‑ы, ж.

Разм. неадабр. Свае ўласныя словы, устаўленыя ў чужы тэкст. // Учынкі, дзеянні, зробленыя самавольна, наперакор існуючым указанням.

адсява́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. адсяваць — адсеяць і адсявацца — адсеяцца.