Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

адсмяя́цца, ‑смяюся, ‑смяешся, ‑смяецца; ‑смяёмся, ‑смеяцеся; зак.

Скончыць (перастаць) смяяцца. [Дзядзька Ахрэм] адсмяяўся, адкашляўся і ўжо, відаць, ад чыстай душы: — Даўно не рабіў такога абутку — не ведаю, ці атрымаецца што. Пянкрат.

адснава́ць, ‑сную, ‑снуеш, ‑снуе; ‑снуём, ‑снуяце; зак.

Скончыць (перастаць) снаваць. Адснаваць кросны. / у перан. ужыв. Адснавалі прадвеснія хмары, Адлілі праліўныя дажджы. Гурло.

адсо́пвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да адсапціся.

адсо́рбцыя, ‑і, ж.

Спец. Паглынанне часцінак газу, пары або асобных састаўных часцінак раствору паверхневым слоем другога рэчыва; паверхневае паглынанне, у адрозненне ад абсорбцыі — паглынання ўсім аб’ёмам рэчыва.

[Ад лац. ad — да і sorbere — паглынаць.]

адсо́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да адсунуцца.

2. Зал. да адсоўваць.

адсо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адсунуць.

адсо́ўны, ‑ая, ‑ае.

Прыстасаванне для адсоўвання. Адсоўныя дзверы.

адсо́хлы, ‑ая, ‑ае.

Які адмёр, высах. Адсохлая галінка.

адсо́хнуць, ‑сохне; пр. адсох, ‑ла; зак.

1. Адмерці, засохнуць.

2. Разм. Страціць здольнасць рухацца, дзейнічаць. [Драпеза:] — У твайго, кажу, бацькі адсохла б рука, каб яго хто прымусіў так рабіць. Паслядовіч. Адсохні тая рука, што на бацьку падымаецца. Прыказка.

•••

Каб табе язык (мазгі, рукі) адсох(лі) гл. язык.

Хай адсохнуць (у мяне) рукі і ногі — клятва ў тым, што я зраблю, зрабіў і пад. што‑н. або што не зраблю, не зрабіў і пад. чаго‑н.

адспавяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Разм. Выгаварыць каму‑н., пакрытыкаваць, словам ушчуць. [Шыманскі:] — Чуў я, чуў, што цябе сёння адспавядалі. Сабаленка.