Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

саро́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Мужчынская (верхняя і сподняя) або жаночая (сподняя) кашуля. Табе вышыла сарочку Цветам васільковым І сагнала паясочак з нітак каляровых. А. Александровіч. Адзін, пасівелы, быў у скамечанай шапцы, а другі, высокі юнак, — у саламяным, пажоўклым ад заношанасці капелюшы і ў нацельнай сарочцы. Пестрак. Раманіха стук аб дно драўлянага вядра конаўкай, пасля за вядро і на двор, у адной сарочцы, як спала. Ермаловіч.

•••

Сардэчная сарочка — знешняя абалонка сэрца.

Каб цябе (яго, яе, вас, іх) сарочка не чапала; няхай цябе (яго, яе, вас, іх) сарочка не чапае — праклён, пажаданне самага найгоршага. — Няхай яго сарочка не чапае, — скляў пана дзед. Якімовіч.

Нарадзіцца ў сарочцы гл. нарадзіцца.

саро́чы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сарокі, належыць ёй. Незаследжаны двор... Парог... А на плоце — сляды сарочыя. Барадулін.

2. Падобны або такі, як у сарокі. Але як толькі прачыняў дзверы рэдакцыйнага калідора, мяне адразу як бы глушыла сарочае стракатанне машынак, бянтэжыла мітусня ў калідоры. Сабаленка.

саро́чын, ‑а.

Які належыць сароцы. Сарочына гняздо.

сарпі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

Лёгкая баваўняная тканіна ў палоску ці ў клетку.

[Ад геагр. назвы.]

сарпі́нкавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сарпінкі. Сарпінкавая тканіна.

сарта... (гл. сорта...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «сорта...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: сартазмена.

сартава́льнік, ‑а, м.

1. Асоба, якая займаецца сарціроўкай чаго‑н. Працаваць сартавальнікам на пошце.

2. Механізм для сарціроўкі чаго‑н. Магнітны сартавальнік.

сартава́льніца, ‑ы, ж.

Жан. да сартавальнік (у 1 знач.).

сартава́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сарціроўкі (у 1 знач.). Сартавальныя работы. // Прызначаны для яе. Сартавальнае сіта.

2. у знач. наз. сартава́льная, ‑ай, ж. Памяшканне, дзе адбываецца сартаванне чаго‑н.

3. у знач. наз. сартава́льная, ‑ай, ж. Тое, што і сартавальная станцыя.

•••

Сартавальная горка гл. горка ​1 (у 2 знач.).

Сартавальная станцыя гл. станцыя.

сартава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. сартаваць.