сале́траніца, ‑ы, ж.
Арганічныя адкіды, пры хімічным разлажэнні якіх утвараецца салетра.
салетра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Глеба, насычаная салетрай.
салетраўтварэ́нне, ‑я, н.
Утварэнне салетры. Працэс салетраўтварэння.
салецы́зм, ‑а, м.
Сінтаксічная памылка, няправільнасць у літаратурнай мове.
[Грэч. soloikismos ад назвы горада Soloi — Солы, грэчаскай калоніі ў Малой Азіі, жыхары якой, перасяленцы з Афін, гаварылі на дрэнным атычным дыялекце.]
салея́, ‑і, ж.
У праваслаўнай царкве — узвышэнне перад іканастасам на ўсю яго даўжыню.
[Ад лац. solium — крэсла, троп.]
салёна,
1. Прысл. да салёны (у 2, 4 знач.).
2. безас. у знач. вык. Пра адчуванне салёнага смаку. У роце салёна.
салёнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць салёнага (у 1, 2 знач.); насычанасць соллю. Чарнаморская вада мае ўдвая меншую салёнасць у параўнанні з міжземнаморскай. «Маладосць». // перан. Пра маральную якасць людзей. [Рэдактар:] — Як далёка, кажу вам, стаіце вы ад жыцця! І калі вы, соль зямлі, страцілі салёнасць, то што сказаць аб гэтых малых? Колас.
салёны, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўтрымлівае ў сабе соль, насычаны соллю (пра вадаёмы) і проціл. прэсны. Салёнае мора. Салёнае возера. □ Увесь час пытай зямлю, чаго яна хоча: кіслага ці салёнага? Кулакоўскі. // Якому ўласцівы спецыфічны смак солі (пра вільгаць). Салёныя пырскі. □ У салёнай белай пене Шэпты галькі навакол, Бы Манахава маленне Ціха падае на дол. Крапіва. Хвалі салёныя — чыстыя слёзы, Мо ў твае рэчкі плакалі лозы? Кавалюк. / Пра паветра, вецер. Салёны вільготны вецер дзьмуў.. [хлопчыкам] у твар, свістаў ля вушэй, упіраўся ў грудзі. Бяганская.
2. Прыпраўлены соллю, занадта пасолены. Салёная страва. Салёная зацірка. □ Навечна будзь благаславёны, Запрацаваны ў поце хлеб — Не квашаны і не салёны, Для важных спечаны патрэб! Глебка. / Пра смак крыві, слёз, поту. Салёны пот. □ Мірошкін адчуў салёны смак у роце і зразумеў, што гэта слёзы Галі — апошняе адчуванне, звязанае з гэтай прыгожай, каханай дзяўчынай. Пятніцкі. / у перан. ужыв. Развітаўся з салёнаю службай марской, Месцам вахты працоўнай Стаў ціхі пакой. Жычка.
3. Прыгатаваны ў запас з соллю, у салёным растворы (пра харчовыя прадукты). Салёная рыба. Салёныя агуркі. □ Грыбную ікру можна прыгатаваць з сушаных або салёных грыбоў. «Звязда».
4. перан. Разм. Дасціпны да рэзкасці, непрыстойнасці. Салёнае слоўца. Салёны анекдот. □ Пры рабоце адпускалася многа жартаў, салёных і смешных. Лужанін. Размаўлялі .. [рыбакі] паміж сабой вольна, нярэдка перасыпаючы гаворку салёнымі слоўцамі. Хадкевіч.
саліда́рнасць, ‑і, ж.
1. Актыўнае спачуванне чыім‑н. дзеянням; адзінства думак, інтарэсаў, поглядаў. Таварыская салідарнасць. □ Міжнародная салідарнасць рабочага класа з’яўляецца абавязковай умовай яго перамогі. «Звязда».
2. У юрыспрудэнцыі — сумесная адказнасць.
[Ад фр. solidarite.]