Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

адрэагава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; зак.

Адказаць, адазвацца якім‑н. чынам на тое або іншае дзеянне, ўчынкі. Адрэагаваць на крытыку.

адрэгулява́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адрэгуляваць.

адрэгулява́цца, ‑люецца; зак.

Прыйсці ў неабходны для работы стан; стаць адрэгуляваным.

адрэгулява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., што.

Рэгулюючы машыну, механізм, прывесці ў неабходны для работы стан. Майстар сам спусціў і прыправіў форму, сам адрэгуляваў накладку, сам зрабіў заліўку і змазку машыны. Брыль. Люда злуецца: «Няўжо вы не можаце самі адрэгуляваць [сеялку] — падцягнуць сашнікі да штангі?» Хадкевіч.

адрэдагава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адрэдагаваць.

адрэдагава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; зак., што.

Правесці рэдагаванне якога‑н. тэксту. Садовічу, Райскаму і Тукалу даручылі напісаць пратакол настаўніцкага сходу і адрэдагаваць пастанову. Колас. Не паспеў Якаў Сцяпанавіч адрэдагаваць заметку, як на парозе з’явіўся яе аўтар. Паслядовіч.

адрэ́з, ‑а, м.

1. Кавалак тканіны, адрэзаны для пашыву чаго‑н. Дзядуля адчыніў [куфар] і дастаў адтуль адрэз моцнага корту цёмнага колеру. Якімовіч. Ці не занадта яркая расфарбоўка для маёй старой? — разгладжваючы крыху пакамечаны адрэз на плацце, спытаў .. [Красан] у Гашы. Стаховіч.

2. Тое, што і абрэз (у 1 знач.). [Андрэй:] — Дзе ў каго ёсць якія адрэзы, вінтоўкі, няхай бяруць з сабою ў лес. Пестрак.

•••

Даць галаву на адрэз гл. даць.

адрэ́зак, ‑зка, м.

1. Невялікі адрэзаны кавалак чаго‑н. [Васіль] адрэзаў з братам некалькі дошак на столь. Паставіў адрэзкі пры сцяне на козлы, каб можна было браць зверху. Мележ.

2. Абмежаваная частка чаго‑н. Адрэзак часу. Адрэзак шляху. □ Застава лейтэнанта Усава ў няроўнай барацьбе.. трымала давераны ёй адрэзак граніцы. Брыль.

3. пераважна мн. (адрэ́зкі, ‑аў). Землі, адрэзаныя ад сялянскіх надзелаў у часе рэформы 1861 г. ў Расіі.

адрэ́заны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адрэзаць.

•••

Адрэзаная скіба (луста), адрэзаны кавалак гл. скіба.

адрэ́зацца, ‑рэжацца; зак.

Быць адрэзаным (гл. адрэзаць у 1 знач.).